Het is waarschijnlijk de provincie met de grootste oppervlakte aan heidevelden: Gelderland. Vooral op de Veluwe vind je heel veel heide. Van de bekende Posbank, tot de onbekendere Tongerense Heide. Maar ook buiten de Veluwe, in de Achterhoek, liggen hier en daar wat heidevelden. In dit uitgebreide artikel geef ik je inspiratie voor 17 verschillende natuurgebieden en bijbehorende heidewandeling in Gelderland.
Inhoud
Klik op het gebied van jouw keuze en vind alle informatie.
1. Kootwijk
Op de Veluwe, niet ver van Apeldoorn ligt het kleine plaatsje Kootwijk. Het is vooral bekend om twee dingen. Het eerste is voormalig zendgebouw Radio Kootwijk. Als een kathedraal (wat ook zijn bijnaam is) staat dit indrukkende gebouw op een vlakte. Het tweede is de grote uitgestrekte heidevelden. Hier kun je wandelen en kilometers ver kijken. En waar je ook bent, vanaf elk punt zie je Radio Kootwijk.
Dé heidewandeling die je hier moet maken is Heidewandeling Radio Kootwijk (12,5 kilometer) van Staatsbosbeheer. Deze wandeling start vanaf de parkeerplaats bij het gehucht Hoog Buurlo. Na een klein stukje door het bos kom je al heel snel op de heidevelden en de rest van de wandeling is alles wat je ziet een paarse zee van heide.
2. Het Herikhuizerveld (de Posbank)
De allerbekendste plek, en ook by far de meest populaire (lees drukke) plek voor een heidewandeling in Gelderland en Nederland, is toch wel de Posbank. Dit heuvelachtige heideveld op de Veluwezoom heet eigenlijk het Herikhuizerveld, maar is in de volksmond de Posbank gaan heten. Het is absoluut een aanrader voor een heidewandeling, mits je van drukte houdt. In het ‘paarse seizoen’ kun je hier over de mensen lopen. Dat is ook de reden dat Natuurmonumenten een deel van de doorgaande weg in het seizoen heeft gesloten. Check dus vooral even de website van Natuurmonumenten voordat je op weg gaat naar dit mooie heideveld.
Er zijn heel veel opties voor heidewandelingen over de Posbank. Mijn favoriet is een wandelroute via wandelknooppunten (12 kilometer), die ik zelf heb uitgezet. Deze wandelroute start vanaf het Bezoekerscentrum en gaat onder andere over de heide. Een andere optie is Wandelroute Veluwezoom-Posbank (5 kilometer) van Natuurmonumenten.
→ Laat je inspireren door 25 wandelroutes over de Veluwezoom >>
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
3. Grote Veld
Dit natuurgebied ligt niet op de Veluwe maar in de Achterhoek. Vroeger kon je hier tot Lochem, Vorden en Almen uitkijken over een uitgestrekt heideveld, maar nu is het Grote Veld voornamelijk een bos met verspreide heideveldjes. Onderweg kun je de herders van Schaapskudde De Belhamel tegenkomen met hun schapen, die de heide begrazen om dichtgroei te voorkomen.
Een tip voor een wandelroute is Heideroute Grote Veld (5,6 kilometer) van Natuurmonumenten. Met deze boswandeling start je vanaf de Schaapskooi kom je onderweg allerlei kleine heidevelden tegen.
4. Wolfheze
Wolfheze is een dorp in de gemeente Renkum op de Veluwe. De natuur rondom Wolfheze is dus al eeuwenoud. De bossen behoren tot de oudste bossen van het land. Hier vind je dus oeroude bomen, zoals de 500 jaar oude Wodanseiken. Geen wonder dus dat in dit gebied beroemde landschapsschilders uit de 19e eeuw vele romantische schilderijen maakten. De schilderijen hangen in musea in binnen- en buitenland. Maar ook vind je hier kabbelende beekjes, grafheuvels, een verdwenen dorp en uitgestrekte heide.
De beste manier om Wolfheze te ontdekken in met een wandelroute van Natuurmonumenten: Rondwandeling Wolfheze (10 kilometer). Deze wandeling komt langs alle hoogtepunten van Wolfheze, zoals de Wodansk Eiken (500 jaar oud), beekjes en over de heide.
5. Ginkelse & Edese Heide
De Ginkelse & Edese Heide, vlakbij Ede, zijn het hele jaar door perfect om te dwalen over de heide. Maar net een beetje meer, wanneer de heide paars is. Hier dwaal je over de heide, maar ook door de omliggende bossen. Het ligt vlakbij Of je nu wilt wandelen, fietsen, mountainbiken, vliegeren bij de schaapskooi, paardrijden of wild spotten, hier is alles mogelijk. Dit gebied is het leefgebied van veel edelherten, wilde zwijnen, schapen en reeën. Ervaar de rust en geniet van de fantastische vergezichten!
Er zijn twee routes die ik heb gewandeld, die over de heide kwamen. De eerste is een route via Komoot van 6,5 kilometer. Deze route gaat alleen maar over de heide. De tweede is Klompenpad Kreelsepad van 8 of 14 kilometer. Het klompenpad gaat over de heide en door de bossen van Planken Wambuis.
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
6. Planken Wambuis
Tussen de twee Nationaal Parken en de Ginkelse Heide ligt Planken Wambuis. Naast het ‘gewone’ grofwild kom je hier ook New Forest pony’s, Spaanse runderen en Veluwse heideschapen tegen. Op Planken Wambuis ligt Restaurant De Mossel, alleen per fiets, paard of te voet bereikbaar. Een fantastische plek om eens te bezoeken. Ik herken dit gebied altijd aan de rechte en brede bomenlanen langs de heidevelden. En natuurlijk de uitgestrekte heidevelden. Die rechte beukenlanen zijn nog een overblijfsel van toen Planken Wambuis onderdeel was van landgoed Rosendael. Het hout leverde brandhout voor het kasteel. Nu levert het prachtige wandelpaden.
Over Planken Wambuis kun je dus kiezen voor Klompenpad Kreelsepad van 8 of 14 kilometer. Je kunt ook een route van Natuurmonumenten wandelen: Gele wandelroute (8 kilometer). De laatste route gaat alleen over Planken Wambuis.
7. Gorsselse Heide
De Gorsselse Heide is een prachtig natuurgebied in Gorssel, gemeente Lochem. Tot het einde van de 20e eeuw werd het vooral gebruikt als oefen- en schietterrein voor militairen. Nu is het gebied openbaar toegankelijk en staat het bekend als een van de belangrijkste heidegebieden in de Achterhoek. Het is er niet groot, maar wel heerlijk rustig. Je kunt ervoor kiezen om door het begrazingsgebied te wandelen en misschien kom je dan wel de Blonde d’Aquitaines (witte koeien) tegen.
Voor de Gorselse Heide kun je kiezen uit de Drie Kieftenroute (16,5 kilometer) of de Gorselse Heide route (8,4 kilometer). Beide routes komen over de heide bij Gorsel.
8. Renderklippen
Het is misschien niet het meest bekende gebied van de Veluwe, maar zeker een mooi gebied. De Renderklippen is een natuurgebied in de gemeente Heerde in het Noord-Oosten van de Veluwe. Hier vind je bossen, heidevelden en een schaapskooi. Een heerlijk gebied voor een wandeling, misschien wel te combineren met het naastgelegen gebied De Dellen.
Ik ontdekte de heide van de Renderklippen met Trage Tocht Renderklippen (9 kilometer). Deze route gaat een stukje door het bos, over de heide en langs de Schaapskooi. Een leuke afwisselende wandeling.
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
9. Loenermark
De Loenermark op de Veluwe, beheerd door Geldersch Landschap en Kasteelen (GLK) ligt in Loenen, vlakbij Apeldoorn. Hier kun je lange wandelingen maken over uitgestrekte heidevelden, door heerlijke bossen en langs diverse zandverstuivingen. Net als de rest van de Veluwe is dit gebied een paradijs voor wandelaars. Onderweg over de heide kun je de schaapskudde tegenkomen en genieten van de uitzichten vanaf verschillende heuveltoppen. Het bos zit hier boordevol wild en zelf ben ik al regelmatig edelherten en zwijnen hier tegengekomen.
De Loenermark en dan vooral de heide in dit deel van de Veluwe ontdekken kan door middel van verschillende wandelingen. Twee routes zijn vooral aanraders, vind ik: de witte zwerfkeienroute (7,5 kilometer) en de gele zwerfkeienroute (13,5 kilometer). Deze routes gaan door het bos en over de heide. Overigens kun je hier ook heerlijk fietsen over de heidevelden.
10. Ermelose Heide
Vlakbij Ermelo op de Veluwe ligt de Ermelose Heide. Het is er zo uitgestrekt dat je kunt genieten van fantastische uitzichten. Aan de rand van de heide staat de schaapskooi, wara je kunt genieten van een kopje koffie en misschien wel de schapen. Daarnaast liggen er vlakbij schitterende bossen die je kunt opnemen in je wandeling, zoals het Speulderbos, de Leuvenumse Bossen, het Boeschoterbos en het Putterbos.
In 2023 wandelde ik een route via Komoot over de heide. Onderweg zag ik allerlei sporen, waaronder die van de wolf. Het is een Komootroute van 7 kilometer die start bij de Schaapskooi. Wil je een langere wandeling maken dan is Trage Tocht Staverden (14 kilometer) een mooie optie. Deze wandelroute komt deels over de Ermelose Heide.
11. ‘t Leesten
Het Leesten (of ‘t Leesten) is een gebied vlak onder Apeldoorn. Wie hier nu loopt, vermoedt niet dat dit een oud industriegebied was. Ooit werd hier hout gekapt en grind, zand en ijzer gewonnen. Alleen de diepe kuil van de grindafgraving verwijst er nog naar. Vanaf de parkeerplaats wandel je binnen een paar minuten de heide op. Het Leesten is de start voor veel wandelroutes. Gemarkeerde routes van Staatsbosbeheer, klompenpad Ugcheler Markepad, IVN routes en Trage Tochten. Ik startte hier Boswachterspad Cultuurroute ‘t Leesten.
Een perfecte heidewandeling over ‘t Leesten op de Veluwe is het Boswachterspad Cultuurroute ‘t Leesten (5,7 kilometer). Het is geen lange wandelroute, maar laat je wel de mooiste plekken op de heide zien in dit gebied.
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
12. Kienveen & Landgoed Velhorst
Het Kienveen is een klein, vochtig gebied op landgoed Velhorst, gelegen tussen Almen en Lochem. De omstandigheden hier zijn ideaal voor bijzondere planten, maar ook voor kikkers, libellen en diverse vogelsoorten. Dit bijzondere landschap biedt zowel droge als natte heide, en je kunt er wandelen over vlonders door het vaak drassige terrein, langs zandpaden door weilanden, en over paden die stijgen en dalen. Het is zeer waarschijnlijk een van de onbekende plekken voor heide in Gelderland.
De stevige wandeling van natuurmonumenten Wandelroute Velhorst, in de Graafschap (18 kilometer) gaat over landgoed Velhorst en het Kienveen. Je kunt ook kiezen voor Landgoedwandeling Velhorstpad (15 kilometer).
13. Kroondomein Het Loo
Dit landgoed (het grootste van Nederland) is een walhalla voor wandelaars en fietsers. Het ligt, grof gezegd, tussen Kootwijk en Apeldoorn en heeft kilometers aan paden door de bossen en over de heidevelden. Verspreid door Kroondomein Het Loo zijn verschillende heidevelden, groot en klein. Vooral De Vosselt en de Asselsche Heide. Beide zijn uitgestrekte heidevelden en prachtig om overheen te turen op zoek naar grof wild (herten en zwijnen). Dit is sowieso een plek in Gelderland waar je heen moet voor heide.
Voor beide heidevelden heb ik wandelroutes die je kunt wandelen. Wandelroute Hoge Duvel (7 of 13 kilometer) komt langs De Vosselt. Vooral vroeg in de ochtend is het hier prachtig met de zonsopkomst. De tweede wandelroute komt langs de Asselsche Heide en een van de prachtige uitzichtpunten over de heide: IVN Hoog Soeren Dassenberg (7 kilometer).
14. Deelerwoud
Het Deelerwoud is een compact gebied van 2.380 hectare, tussen Nationaal Park De Hoge Veluwe (links) en Nationaal Park Veluwezoom (rechts). Via het ecoduct Terlet over de A50 heeft het wild de ruimte om tussen de Veluwezoom en het Deelerwoud heen en weer te wandelen. In dit gebied kun je, wanneer je geluk hebt, zwijnen, reeën, edelherten én damherten tegenkomen. Vooral die laatste zijn zeldzaam op de Veluwe. Daarnaast grazen hier Schotse Hooglanders.
Een wandelroute over het Deelerwoud die je uitgebreid langs heidevelden leidt is Crossbill Veluwe: Route 14 Het Deelerwoud. Het is een wandeling van 11 kilometer die je kunt volgen vanuit het boek met Crossbill wandelroutes of via de app.
→ Lees alles over oog-in-oog staan met grote wilde dieren >>
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
15. Speulderveld
Speuld is een kleine agrarische buurtschap in de gemeente Ermelo. Hier ligt het bekende Speulderbos in het westen naar Speuld. In het zuiden ligt het niet zo bekende Speulderveld. Een uitgestrekt heidegebied, met brede zandwegen. Dit zijn de oude karresporen waarover handelaars van dorp naar dorp trokken honderden jaren geleden. Op het Speulderveld kun je genieten van verre uitzichten en heel veel rust.
Een wandelroute die over het Speulderveld komt, en langs nog veel meer mooie plekken, is Klompenpad Speuldepad (13 of 16 kilometer), die start vanaf Landgoed Staverden. Een prachtige route over Staverden, door de Leuvenumse bossen, het Speulderbos en over het Speulderveld.
16. Tongerense Heide
Dit heidegebied is in beheer van het Geldersch Landschap & Kasteelen (GLK) en ligt tegen Landgoed Tongeren. De heuvelachtige heidevelden zijn heerlijk om overheen te wandelen. Duik hier en daar een stukje het bos in. Een wandeling over de Tongerense Heide is mooi te combineren met bijvoorbeeld het vlonderpad op Landgoed Tongeren.
Over de Tongerense Heide gaan twee wandelroutes van het GLK van 4 en 5 kilometer. Ik zette zelf een mooie wandelroute uit via Komoot over dit Veluwse heideveld in combinatie met het vlonderpad: Komootroute Landgoed Tongeren (9 kilometer).
17. Elspeetse Heide
In het noorden van de Veluwe, net boven Nunspeet en Elspeet, ligt de Elspeetse Heide. Een uitgestrekt heidegebied in Gelderland met prachtige uitzichten. Het is een gebied met schitterende bossen rondom de heide, zoals de Leuvenumse Bossen en de Vierhouter bossen. Tot 1995 gebruikte defensie het gebied als oefenterrein, maar de laatste bijna dertig jaar is de heide open voor wandelaars. Schapen grazen hier om te zorgen dat de heide niet overwoekerd wordt door andere planten.
Ik ontdekte dit stukje heide op de Veluwe met het Tijdkijkerpad. Een bijzondere wandelroute van 4 kilometer die je meeneemt in de geschiedenis van dit gebied. Langs de route staan verschillende rode ‘verrekijkers’ die je een kijkje geven hoe het er hier ooit uitzag. Bekijk hoe mammoeten over de vlakte liepen, tanks in de Tweede Wereldoorlog hier positie innamen en schapen al jarenlang de heide begrazen.
Heide in Gelderland
Gelderland is duidelijk de provincie met de meeste heide in Nederland. En dan voornamelijk op de Veluwe. In dit artikel heb je waarschijnlijk veel bekende plekken gevonden, zoals de Posbank en de Ermelose Heide. Wie weet heb ik je ook nog kunnen verrassen met gebieden en heidevelden die je nog niet kende in Gelderland, of misschien zelfs wel routes waar je nog niet aan had gedacht. Mocht je tips hebben voor heide op de Veluwe of de Achterhoek waar ik in dit artikel niet naar verwijs? Laat het vooral weten in de reacties onder dit artikel. Vind ik leuk! Ik word namelijk ook heel graag door jullie geïnspireerd.
Meer heidewandelingen
Deel op Pinterest
Over mij
Hoi, ik ben Mascha en ik ben dol op wandelen… en schrijven. Dat is dan ook precies de reden dat ik mijn wandelavonturen graag met jou deel. Je vindt hier inspiratie voor natuurgebieden en wandelroutes, tips voor o.a. solowandelen en gratis downloads.
Heb je vragen over een route of natuurgebied? Wil je meer weten over een eventuele samenwerking? Neem gerust contact op >>
Wandelroutes en toegankelijkheid van gebieden veranderen nog wel eens. Wandeldingen.nl is niet verantwoordelijk voor eventuele wijzigingen in het veld. Check voor je op pad gaat altijd de website van de (natuur)beheerder. Hetzelfde geldt voor toegankelijkheid met je hond. Check zelf altijd de website van de (natuur)beheerder. Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij
Verkrijgbaar bij