De vennen van Oisterwijk

Voor het eerst in mijn leven bezoek ik de Oisterwijkse Bossen en Vennen. Op instagram heb ik vele schitterende foto’s langs zien komen en ik wil het gebied wel eens ontdekken. Een dus zoek ik de wandelkaart van het gebied op, bedenk een knooppuntenwandeling en rij richting Brabant.

Oisterwijkse Vennen en Bossen

Ik ben enthousiast over de wandeling vandaag en rij vol verwachting de anderhalf uur naar Brabant. Leuk weer eens iets anders te bekijken dan de Veluwe 😉 Vanaf het moment dat ik mijn bed uit stap voel ik dat het weer een mooi avontuur gaat worden. Ik houd van vrijdagen… Ik hoef niet te werken voor mijn werkgever, ga vaak alleen de natuur in en beleef de mooiste momenten. Dat gevoel van vrijheid, rust en spanning voor wat ik mee ga maken. Het ultieme vrijdaggevoel is het ondertussen voor mij. 

Aangekomen op de parkeerplaats ben ik niet de eerste is al duidelijk te zien. Door de Coronacrisis is wandelen het enige dat we mogen en dus trekt heel Nederland de natuur in. Nog een reden waarom ik graag op vrijdag ga wandelen. Het is dan toch iets minder druk dan op zaterdagen en zondagen. En ook vandaag zie ik genoeg andere wandelaars en sporters, maar geniet ik regelmatig ook van complete stilte. Geen blaffende honden of spelende kinderen 😉

Schemer over de vennen

Het is pas half negen als ik de wandeling start en het is een iets grijze dag en dus… is het nog schemerig in het bos. Ik wandel langs het bezoekerscentrum, Groot Speijck. Een gebouw dat al ruim 100 jaar in gebruik is als horecagelegenheid.

Groot Speijck

Het gebouw heeft altijd een hechte relatie gehad met Natuurmonumenten. Het dient al ruim 100 jaar als ontmoetingsplaats middenin de bossen van Oisterwijk. Een echte plek waarvandaan mensen de natuur konden en kunnen ontdekken. In 1622 wordt er voor het eerst gesproken over een hoeve op de plaats waar nu het horecagebouw staat. In de lange, nu, geschiedenis die volgt ontstaat landgoed Groot Speijck. Het wordt meerdere keren verkocht. In 1901 start Evert Michels als uitbater in café Groot Speijck. Het is het begin van drie generaties Michels die ruim 100 jaar de horecagelegenheid runnen. En in 2008 kwam Groot Speijck in handen van Natuurmonumenten. 

Dit is een erg korte versie van de historie van Groot Speijck. Er is nog veel meer over te lezen. Van zomerkampen tot krijgsgevangenen. Je leest het allemaal in het boek ‘Groot Speijck, parel in het groen’ van Hester van Delden. Het is gratis te downloaden via haar website parelduiken.nl

(bron: Groot Speijck, parel in het groen – Hester van Delden)

Helaas is in deze Coronatijd het bezoekerscentrum gesloten. Ik had graag mijn voetstappen willen zetten op een plek die zo’n lange historie kent.

Het eerste ven

Het eerste knooppunt van mijn wandeling vind ik direct voor het bezoekerscentrum. Ik heb een lijstje van de te volgen knooppunten in mijn jaszak en de kaart in mijn tas. Je weet maar nooit. Wellicht loop ik verkeerd en dan heb ik de kaart toch nodig. Voor wandelknooppunten is er namelijk niet zo’n handige app als voor de fietsknooppunten van Nederland. 

Dus gewapend met telefoon, camera en rugzak vol eten en drinken duik ik de bossen in. Het duurt niet lang voor ik langs een eerste kleine ven wandel, de Brouwkuip. Ik begeef mij heel even van het pad om de ven te kunnen bekijken. Het is de eerste die ik zie en ben van deze al enorm onder de indruk. Ik sta stil te staren naar de zweem mist die over het ven trekt, het water dat als een spiegel voor mij ligt en het dunne laagje ijs dat aan de randen drijft. Het is schitterend en dan weet ik nu nog niet eens wat mij straks nog te wachten staat.

Vennen

Nederland kent 400 vennen waarvan er ongeveer 40 (10%) liggen in de gemeente Oisterwijk. De namen van de vennen in het gebied van Natuurmonumenten, waar de wandeling grotendeels doorheen gaat, zijn Hei ven, Staalberg ven, Groot Ader ven, Klein Ader ven, Wolfsput ven, Van Esschen ven, Goor vennen, Witven, Groot Kolk ven en de Brouwkuip. Voorts het Voorste Ven, het Achterste Ven, de Lammer vennen, het Brand ven en het Diaconie ven. Omringd door het aangrenzende landbouwgebied liggen verder het Allemans ven en het Hilds ven. Bovendien zijn er ook nog eens veel naamloze kleine vennetjes.Het Klompven, dat aan de rand van de bebouwing ligt, is door mensenhand gemaakt maar deelt met de ‘echte’ vennen dezelfde venige bodem zodat het in sommige opzichten heel natuurlijk aandoet. Het Groot Kolk ven is een restant van een oud smeltwaterdal. De vennen Witven, Van Esschen ven en Groot en Klein Ader ven zijn ontstaan door winderosie, wat volgt uit hun ligging in westzuidwest-oostnoordoostelijke richting. (bron: Wikipedia.nl)

De route gaat het bos in. Het is een frisse ochtend en ik heb de kraag van mijn winterjas dan ook hoog opgetrokken. Mijn handschoenen ben ik vergeten in de auto (ik weet het niet slim) en mijn vingers worden dus ook behoorlijk koud. Maar met een stevige snelheid in de wandeling hoop ik snel op te warmen. 

Via het bospad kom ik uit op een kruising. De groen-gele pijlen die ik volg geven aan dat ik rechtdoor moet, maar ik wil eigenlijk het pad aanhouden dat noord-oostelijker gaat. Het pad loopt bijna parallel aan het bospad dat ik zou moeten volgen, maar dan langs een tweede ven. Ik besluit langs het ven te lopen.

Het beroemdste ven van het gebied

Langs het hei ven wandel ik door. Nog steeds genietend van de stilte die er hangt op weg naar, wat de beroemdste ven van het gebied blijkt te zijn, de Goorvennen. Dit is het ven waar de meeste foto’s van worden gemaakt en dus ook de vennen waardoor ik zo graag dit gebied wilde bezoeken.

Ik sta aan de korte zijde van het Voorste Goorven en kijk uit over de lengte van de Goorvennen. Het is er uitgestrekt en ondanks dat er heel wat wandelaars en sporters langskomen, hangt er een soort mysterieuze stilte. Voor mij ligt een groot wateroppervlak dat bijna perfect glad is als een spiegel. De weerspiegeling van de bomen en de eilandjes in het water maakt een bijzonder plaatje. 

Pauzeplekje

Ik besluit een hele tijd hier te blijven staan. Het uitzicht geeft rust. Ik haal een aantal keer heel diep adem en blaas langzaam uit. Ik voel de drukte van de week en de spanning van de lockdown uit mij stromen. Dit is precies waarom ik mijn wandelingen maak.

Ondertussen klinkt er achter mij een geklus van jewelste. Ik draai mij om en ga op zoek naar de ‘dader’. Na wat gespeur heb ik hem gevonden, een grote bonte specht hoog boven in de boom. Hij is druk bezig om zijn rol in ‘Help mijn man is klusser’ waar te maken. En terwijl ik zo naar boven sta te staren, schiet er een grote bruine buizerd door mijn gezichtsveld. Scherend tussen de boomtoppen door zoekt hij een nieuwe tak om op te landen.

Langs het ven naar het bos

De route gaat langs de lange zijde van de Goorvennen. Via een zandpad kronkel ik verder met het ven aan mijn rechterhand en het enige dat ik hoor zijn de vogels. Het is zo fijn wakker worden op deze manier. Ik wandel door tot ik linksaf sla het bos in. Langs een smal beekje waar het mij niet zal verbazen als er ijsvogeltjes leven. 

Ik ga verder het bos door de groen-gele pijlen volgend tot ik bij weer een nieuwe ven uitkom, het Van Eschenven. Aan de rand van het ven kom ik één van de ‘bezienswaardigheden’ van deze route tegen. Het is de stenen Van Tienhovenbank. Pieter Gerbrand van Tienhoven was mede-oprichter van Natuurmonumenten en door zijn inzet kun je nu nog genieten van de Oisterwijkse Bossen en Vennen. In 1935 schonk de Gemeente Oisterwijk hem de bank als dank voor zijn werk. 

Boterhammetje en thee

Ik gebruik de bank voor een momentje van warme thee en een boterhammetje. Het is ondertussen half tien geweest en begin toch wel trek te krijgen. Dus in de rust die er rond de bank hangt geniet ik van een jasmijnthee uit mijn thermoskan. 

Na een kwartiertje begin ik, ondanks de warme thee, toch wat af te koelen en is het dus weer tijd om door te lopen. Ik loop om het Van Eschenven heen, langs de lange zijde op weg naar het Fletcher Hotel. 

Langs (bij) Ome Jan

Aangekomen bij het Fletcher hotel sla ik rechtsaf, de eerste keer dat ik fout blijk te lopen. Ik ben op weg naar knooppunt 67, maar na een tien minuten wandelen langs het fietspad kom ik uit bij knooppunt 66. Iets gaat er mis… Het is de eerste keer dat ik de kaart uit mijn tas haal en na een tijdje blijkt dat ik bij het hotel linksaf had moeten slaan in plaats van rechtsaf. Dus draai ik mij om en wandel dezelfde route een stukje terug.

Vanaf het hotel nog een klein stukje langs het fietspad tot aan Ome Jan, een brasserie. Als ik Ome Jan aan mijn rechterzijde passeer vind ik nummer 67. Ik steek de weg over en loop langs de brasserie. Links verschijnt een verlaten miniatuur golfbaan. Een mistroostige en ook wel wat spooky place overwoekerd door onkruid. Het is een gekke plek om naar te kijken.

Oversteken

Aan het einde van de brasserie Ome Jan steek ik weer rechts de weg over en loop achter de brasserie langs. Ik ben op een breed bospad beland waarbij het voelt alsof ik in het bos loop, waar het niet dat er aan beide zijden van het pad een hekwerk staat. Het pad volg ik een hele tijd tot ik halverwege het volgende knooppunt vind. Ik pak mijn briefje erbij en bepaal wat het volgende punt is dat ik moet bereiken. Ik mag verder langs het bospad. Ondertussen ligt er achter het hekwerk links van mij nog een ven, het Staalbergven. 

Aan het einde van het zandpad buigt de weg af naar rechts en ik zie links een knooppunten paaltje. Dat moet het punt zijn waar ik naar zoek. Maar niets is minder waar. Ik ben nogmaals verkeerd gelopen haha

–> Wandeltip! Later wandelde ik in deze buurt ook over de Kampina. Ook hier bossen en vennen.

Het klein Aderven in de ‘sneeuw’

Na weer een blik op mijn wandelkaart besluit ik de route iets aan te passen. Ik heb eerlijk gezegd geen zin om weer terug te moeten gaan. En dus wandel ik langs het Klein Aderven verder. Een heerlijk stuk want na een aantal passen kom ik erachter dat het heel heel heel lichtelijk sneeuwt. Maar lichtelijk of niet…HET SNEEUWT!! Als een kind zo blij, want zo vaak gebeurt dit niet en ik pak dan ook weer even een momentje om stil te staan bij het ven en het feit dat ik zo bof dat ik dit soort avonturen kan en mag beleven.

Als ik de lengte van het ven heb gewandeld kom ik via een stukje bos uit bij een parkeerplaats, die ik oversteek en aan de andere kant verdwijn ik het bos weer in. Het pad voor mij kronkelt weer verder. Ik wandel om modderpoelen en soms er doorheen op weg naar mijn volgende knooppunt. Ik loop weer langs de Goorvennen, aan de overzijde van waar ik net was. 

Op weg naar het knooppunt loop ik over een zandpad waarvan ik vermoed dat het een oude handelsweg is. Er verschijnen tussen het zand namelijk behoorlijk wat stenen en keien. Maar aangekomen bij de volgende kruising staat aan mijn linkerhand een paaltje van cortenstaal met de uitleg. De stenen en keien waar ik net overheen ben gelopen zijn puin van de bombardementen op Rotterdam in WO II. Ik liep dus over een stukje Rotterdam in Brabant.

Na het lezen van het paaltje merk ik dat ik dit even moet verwerken. Ik weet ook niet of ik dit nu bijzonder vind, of ‘luguber’. Ook nu ik dit schrijf merk ik dat ik meer neig naar het laatste. Het idee dat ik over puin van WO II heb gelopen maakt mij een beetje verdrietig. Hoeveel levens zijn er verloren gegaan door die bombardementen? van hoeveel huizen was dit puin ooit onderdeel? Maar vooral ook Waarom is er voor gekozen dit puin hier te gebruiken… Waarschijnlijk mooi bedoelt, maar mij geeft het een verdrietig gevoel. Ik besluit mij nog even om te draaien en sta letterlijk nog even stil aan het einde van het pad, denkend aan al het verdriet dat bij dit puin hoort.

Warme chocolademelk in het bos

Het eerstvolgende knooppunt is bereikt en daar staat mij toch een fantastische verrassing te wachten: Boshuis Venkraai. Het is één van de laatste overgebleven boshutten / boshuizen van Nederland. Ooit een boswachterswoning en nu een horecagelegenheid. Door de Coronacrisis helaas gesloten, maar wel voorzien van een fijne to-go mogelijkheid. En dat laatste is alom bekend zo te zien. 

Voor mij ligt een hut zoals men in sprookjes omschrijft. Rood witte luiken, een veranda voor de deur en middenin het bos. De uitbaters hebben de kerstlichtjes nog hangen en het geeft het geheel een sprookjesachtige sfeer mee. 

Voor de deur van de boshut is een soort van Efteling-achtige wachtrij aangelegd waar klanten, netjes op 1,5 meter van elkaar, staan te wachten op hun beurt. Ik ook. En zodra ik mijn onwijs grote warme chocolademelk met slagroom (en koekje) heb aangepakt, kies ik één van de afgezaagde boomstammen uit op het terras als tafeltje. Heerlijk! Zowel de chocolademelk als de gesprekken die er tussen de verschillende wandelaars ontstaan. Een positief effect van de coronacrisis: mensen die onderweg een praatje maken met elkaar. Iedereen heeft behoefte aan die belangrijke sociale contacten.

Naar de bewoonde wereld

Vanaf de boshut leidt de route mij verder het bos in en een stukje over wat hei. Ik wandel langs een klein naamloos ven  en weer terug naar het bos. Hier en daar deel ik het wandelpad met andere wandelaars. Veel van deze wandelaars maken een mooie wandeling samen met hun trouwe viervoeters. 

Na het bos kom ik uit bij een schattig huisje rechts van het pad. Het huisje staat op de kruising van het bospad en een rustige autoweg / fietspad. Het huisje is net als de boshut weggelopen uit een sprookje. Echt zeg mij dat ik hier mag wonen en ik ga thuis mijn spullen inpakken!!

Ik moet volgens de pijlen rechtsaf, langs het fietspad. Dit blijkt het minst leuke stukje van de wandeling, maar duurt gelukkig niet lang. Ik denk dat als ik hier in de zon had gelopen, dat het dan heerlijk was geweest. Nu is het wat fris.

Via Villawijk naar het middelpunt

Het fietspad leidt mij tot aan de grens van Moergestel. Spreek ik dat nou uit als Moergestel of Moergestel? Ik twijfel daar altijd aan en zodra ik het plaatsnaambordje zie staan, ga ik weer twijfelen. De wandeling gaat een klein stukje door het dorp, rondom restaurant t Stokske. Ik kom uit op een weg die niet zou misstaan in Wassenaar. Aan beide zijden van de weg staan luxe villa’s met oprijlanen en meerdere autos’ voor de deur. Het is een genot om naar te kijken en even, heel even, te dagdromen. 

Aan het einde van die grote luxe laan kom ik uit bij het geografische middelpunt van Oisterwijk. Althans dat staat op het informatiebord en de grote houten bank van Natuurmonumenten die er staan. 

Geen ven meer te zien

De rest van de route is er geen ven meer te zien. Ik wandel door het bos, langs schitterende houten banken. Door het hele gebied staan deze robuuste banken met de mooiste teksten erin gebrand. Soms zijn het odes aan of herinneringen aan mensen die zijn overleden. Andere keren teksten die de passerende wandelaars aan het denken zet, zoals “Verder kijken dan wat je ziet” of “Geniet, bewonder en bescherm”. Ze zetten mij allemaal aan het denken. Vooral die laatste… want ja is dat niet wat wij Moeder Natuur verplicht zijn?? Haar te beschermen tegen al het kwaad dat wij als mens aanrichten?

Ook leuk in Brabant

Deel deze wandeling op Pinterest

Over mij

Hoi, ik ben Mascha en ik ben dol op wandelen… en schrijven. Dat is dan ook precies de reden dat ik mijn wandelavonturen graag met jou deel. Je vindt hier inspiratie voor natuurgebieden en wandelroutes, tips voor o.a. solowandelen en gratis downloads. Vragen? Neem gerust contact op >>

Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.