Een wandeling over de heide, dat is toch wat we allemaal graag doen. Het fenomeen van de paarse heidevelden trekt duizenden mensen naar de natuur voor wandelingen en fotograferen. Maar waar maak je die mooiste heidewandelingen? In dit artikel neem ik je mee langs de mooiste plekken voor heidewandelingen. En hier en daar zit een verrassend natuurgebied tussen.
Waar vind je de heide in Nederland?
Het is ergens rond half augustus en het begint te kriebelen… de heide staat in bloei en je wilt ervan genieten. Maar waar? Nederland kent heel veel natuurgebieden met heidevelden. Wat denk je van de Sallandse Heuvelrug, Nationaal Park Veluwezoom, de Schoorlse Duinen, Nationaal Park Dwingelderveld en de Hilversumse Heide. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Je hoeft dus niet verder te zoeken. Het overzicht vind je hier.
Wanneer staat de heide in bloei?
De heide bloeit grofweg van half augustus tot half september in Nederland. Dan is de paarse kleur op zijn mooist. Maar in de weken ervoor en erna kun je ook genieten van de kleuren op de hei. Het is natuurlijk ook een beetje afhankelijk van de weersomstandigheden. In sommige jaren is de heide wat eerder met bloeien en in andere jaren wat later. Soms spot je de eerste paarse struiken al eind juli.
De mooiste wandelingen op de heide
Waar kun je nu de mooiste heidewandelingen maken? Een vraag die ik mijzelf ook jarenlang stelde. Maar nu weet ik het. Gedurende de afgelopen jaren heb ik heel wat wandelingen gemaakt over heidevelden. Al die wandelingen heb ik verzameld tot een artikel met de mooiste heidewandelingen van Nederland. Klik op het gebied waar je meer over wilt weten. Hier komt ie…
- De Sprengenberg | Overijssel
- Het Deelerwoud | Gelderland
- Kampina | Brabant
- Herikhuizerveld | Gelderland
- Noetselerberg | Overijssel
- Landgoed Den Treek Henschoten | Utrecht
- Archemerberg | Overijssel
- Grenspark Kalmthoutse Heide | Brabant (NL en België)
- Ginkelse & Eder Heide | Gelderland
- Elspeetse Heide | Gelderland
- Holterberg | Overijssel
- Wolfheze | Gelderland
- Radio Kootwijk | Gelderland
- Kroondomein Het Loo | Gelderland
- Schoorlse Duinen | Noord-Holland
- Dwingeloosche Heide | Drenthe
- Landgoederen Bornia & Heidestein | Utrecht
- Noord-Hollandse Heide | Noord-Holland
- ’t Leesten & de Leesterheide | Gelderland
De Sprengenberg | Overijssel
De Sprengenberg is één van de ‘bergen’ van de Sallandse Heuvelrug. De Sallandse Heuvelrug is een natuurgebied dat bestaat uit uitgestrekte bossen en uitgestrekte, golvende, heidevelden. De Sprengenberg ligt halverwege de Sallandse Heuvelrug, vlakbij het plaatsje Haarle. In Haarle ligt het bezoekerscentrum Erve de Pas van Natuurmonumenten en dit vormt de perfecte start voor verschillende wandelingen over de heide van de Sprengenberg.
Ik heb twee verschillende wandelingen gemaakt over de Sprengenberg: De Trage Tocht Sprengenberg (8,7 kilometer) en Landgoedroute de Sprengenberg (5,6 kilometer). Beide routes gaan over en langs de heidevelden, waardoor je perfect kunt genieten wanneer de heide in bloei staat.
Het Deelerwoud | Gelderland
Het Deelerwoud ligt op de Veluwe. Ingeklemt tussen Nationaal Park de Hoge Veluwe en Nationaal Park de Veluwezoom. De Veluwe ligt vol met schitterende heidevelden, zoals de Posbank. Het Deelerwoud is echter een stuk rustiger dan de populaire Posbank. In het Deelerwoud vind je uitgestrekte heidevelden waar je doorheen en overheen wandelt. Onderweg sta je soms oog in oog met edelherten, reeën en Schotse Hooglanders.
Door het Deelerwoud heb ik twee wandelingen gemaakt. Beide routes wandelen over de heide. De Crossbillroute door het Deelerwoud is een wandeling van 11 kilometer, die vooral over de heide gaat. Natuurmonumenten heeft een route van 8 kilometer door het gebied die vooral gaat om herten spotten. Deze route gaat door het bos en voor een deel over de heide.
Kampina | Noord-Brabant
Het landschap op de Kampina draait om heide en vennen. Tientallen vennen en kilometers aan heide. Zo’n zeshonderd jaar geleden was hier een zandverstuiving net als de Loonse & Drunense duinen. De zandvlakten groeiden dicht met heide en zo ontstond het gebied dat er nu is. Een leuk weetje: Kampina was het eerste beschermde natuurgebied in Noord-Brabant. In 1929 kwam dit gebied in beheer van Natuurmonumenten.
Over de Kampina wandelde ik een route van 6,5 kilometer, die ik zelf uitgestippelde in Komoot. De wandeling loopt helemaal over de heide. Wat moet het hier mooi zijn wanneer alles er paars uitziet! Wil je liever een gemarkeerde route lopen via paaltjes? Natuurmonumenten heeft verschillende wandelroutes door Kampina.
Herikhuizerveld | Gelderland
Dit veld ligt in Nationaal Park Veluwezoom. De meeste van jullie zullen het Herikhuizerveld kennen onder haar bijnaam: de Posbank. De echte Posbank is een stenen bank vernoemd naar de heer Pos. Deze bank staat op de Posbank en zo ontstond de bijnaam. Maar hoe we dit veld ook noemen, het is een prachtige plek voor het spotten van de paarse heide. Het is ook de meeste bekende en populaire. Ben je op zoek naar een plek om in alle rust te genieten van je heidewandeling, dan is het Herikhuizerveld niet de plek. Of je moet heel vroeg in de ochtend gaan. Misschien dat het dan nog rustig is.
Over het Herikhuizerveld gaan heel veel wandelroutes. Er zijn routes van Natuurmonumenten, De Sprengenroute van Wandelzoekpagina,
Wil je meer inspiratie voor wandelen op de Veluwezoom? Check dit artikel met 25 routes >>
Noetselerberg | Overijssel
In het oosten op de helft van Nationaal Park Sallandse Heuvelrug ligt Nijverdal. Hier ligt het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer en de start van heel veel verschillende wandelroutes. Meerdere van die routes gaan over de Noetselerberg, één van de heuvels van het Nationaal Park. Over de heuvel liggen bossen, uitgestrekte heidevelden en twee uitzochtpunten.
Voor het verkennen van de Noetselerberg kun je routes van Staatsbosbeheer kiezen of routes van Wandelnetwerk Twente.
Landgoed Den Treek Henschoten | Utrecht
Den Treek Henschoten, een familielandgoed tussen Leusden, Maarn en Woudenberg. Daar waar de Utrechtse Heuvelrug en de Gelderse Vallei elkaar raken. Het is een gebied van bijna 2.200 hectare aan bossen, heide en landbouwgebied. Het unieke aan dit landgoed is, dat het het grootste familielandgoed is van Nederland. De aandeelhouders van Den Treek-Henschoten zijn allen nazaten van de stichter van het landgoed, Willem Hendrik de Beaufort. In 1807 kocht hij de buitenplaats Den Treek met omliggende bossen en landerijen. Hier stichtte hij het landgoed als bosbouwbedrijf. De buitenplaats was zijn woonhuis.
Over het landgoed liggen verschillende wandelroutes. Met geel-blauwe markering op bomen en paaltjes loop je een route van bijna 5 kilometer vanaf parkeerplaats Waterlooweg. Ook gaan er maar liefst twee Trage Tochten over Den Treek en twee routes uit de serie Kort & Prachtig.
Archemerberg | Overijssel
Vlak boven de Sallandse Heuvelrug, in het Vechtdal, ligt de Archemerberg. Net als de Sallandse Heuvelrug bestaat deze ‘berg’ vooral uit bossen en heidevelden. Een wandeling over de Archemerberg staat dan ook garant voor paarse uitzichten wanneer de heide in bloei staat. Maar dat niet alleen… met een hoogte op de top van 78 meter is het uitzicht over de omgeving schitterend. En laat die omgeving nu ook uit heidevelden bestaan. Kun je het je voorstellen? Uitzichten over paarse velden!
Over de Archemerberg zette ik een route uit van 8 kilometer. Hierbij wandelde ik door prachtige bossen, maar ook over de uitgestrekte heidevelden op de top van de berg. Toen ik er liep, lag er sneeuw (erg bijzonder), maar toch ben ik ook benieuwd naar deze wandeling wanneer de heide in bloei staat. Een paarse deken in plaats van een witte, zullen we maar zeggen.
Grenspark Kalmthoutse Heide | België en Noord Brabant
Dat de natuur niet in begrenzingen denkt of groeit, is duidelijk in het Grenspark Kalmthoutse Heide. Dit natuurgebied ligt aan weerszijden van de Belgisch-Nederlandse grens em voelt grenzeloos, eindeloos. Hier wisselen weidse, ongerepte landschappen van heide, vennen, duinen, bossen, weilanden en polder elkaar af. Vooral aan de Belgische kant liggen enorme heidevelden. Er zijn honderden kilometers aan wandelpaden en vanuit het Grenspark zijn er veel wandelroutes uitgezet. Hieronder een aantal routes aan de Belgische kant over de heide.
Ginkelse Heide & Eder Heide | Gelderland
De Ginkelse Heide en de Eder Heide zijn heidegebieden bij Ede. Dit gebied is niet alleen bekend om zijn heidevelden, maar ook vanwege Operatie Market Garden in 1944. Verspreid over de heidevelden vind je twee schaapskooien. Eentje op de Ginkelse Heide en de andere op de Eder Heide. De schaapskooien staan op de lijst van rijksmonumenten.
Dit gebied bestaat vooral uit heide. Heel veel heide. Overal waar je kijkt paars. In augustus 2021 maakte ik een wandeling van 6,5 kilometer over de Ginkelse Heide. Door dit gebied kun je nog veel meer kilometers wandelen dan deze 6,5. Verbind de paden aan elkaar en vermaak je uren in dit gebied!
Elspeetse Heide | Gelderland
In het noorden van de Veluwe, net boven Nunspeet en Elspeet, ligt de Elspeetse Heide. Een uitgestrekt heidegebied met prachtige uitzichten. Vooral vanaf de uitkijktoren. Het is een gebied met schitterende bossen rondom de heide, zoals de Leuvenumse Bossen en de Vierhouter bossen. Tot 1995 gebruikte defensie het gebied als oefenterrein, maar de laatste bijna dertig jaar is de heide open voor wandelaars. Schapen grazen hier om te zorgen dat de heide niet overwoekerd wordt door andere planten.
De Holterberg | Overijssel
Een tweede berg op de Sallandse Heuvelrug is de Holterberg. Misschien wel de bekendste van de bergen in Overijssel. De berg ligt ten noorden van het dorp Holten. Dat dorp is ook waar de Holterberg zijn naam aan te danken heeft. Het hoogste punt van de Holterberg is 60 meter en vanaf daar heb je een schitterend uitzicht over de omgeving.
Op de Holterberg liggen tientallen kilometers aan wandelpaden. Door loof- en naaldbossen en over heidevelden. Met al die wandelpaden was het voor mij niet moeilijk om een wandelroute van 8 kilometer uit te zetten over onder andere de heidevelden van de Holterberg.
Wolfheze | Gelderland
Wolfheze is een dorp in de gemeente Renkum op de Veluwe. Al voor het jaar 800 wordt er gesproken in geschriften over dit dorp. De natuur rondom Wolfheze is dus al eeuwenoud. De bossen behoren tot de oudste bossen van het land. Hier vind je dus oeroude bomen, zoals de 500 jaar oude Wodanseiken.
En hier vind je dus ook een van de mooiste heidevelden van de Veluwe. Maar dat is mijn bescheide mening. Het is in beheer van Natuurmonumenten en die heeft twee routes over de heide. Ikzelf zette een route uit via Komoot.
Kootwijk | Gelderland
Kootwijk ligt een beetje links van Apeldoorn, ten noorden van NP Hoge Veluwe. Het is een uitgestrekt gebied van zand, bossen en heide. Deze wandelroute neemt je over een deel van dit mooie gebied mee.
Op de uitgestrekte heide van Kootwijk vind je een heidewandeling van 12,5 kilometer. Een route door het bos, langs zendgebouw Radio Kootwijk en natuurlijk over de heide. Bij Kootwijk vind je nog veel meer routes. Denk aan een route via Komoot vanuit Hoog Buurlo, Trage Tocht Kootwijk 2 en Trage Tocht Hoog Buurlo.
Kroondomein Het Loo | Gelderland
Kroondomein Het Loo is de naam voor het hele gebied van paleispark en bossen bij Paleis Het Loo. In de volksmond gebruikt men de naam Kroondomein Het Loo vaak voor de bossen. Ik doe dat voor het gemak hier ook even.
Het Kroondomein bestaat uit de boswachterijen Gortel, Hoog Soeren en Uddel. Het is een gebied van uitgestrekte bossen en heidevelden. Waar vroeger de jacht de bestemming was voor boswachterijen, is het gebied nu vooral voor wandelaars en fietsers. Het gebied zit zit vol met wandelroutes. Veel staan er op de plattegrond van het gebied.
Schoorlse Duinen | Noord-Holland
De Schoorlse Duinen ken je waarschijnlijk wel als de hoogste duintop van Nederland. Maar wist je ook dat er, midden in de duinen, heidevelden liggen? De Schoorlse Duinen is een natuurgebied in beheer van Staatsbosbeheer en bestaat voor een groot deel uit duinbossen en stuivende duinen.
Zelf wandelde ik een stukje door de heide tijdens het Boswachterspad van 10 kilometer. Maar wil je echt de duinheide ontdekken, dan is de duinheidewandeling van Staatsbosbeheer van 11 kilometer de beste optie. Deze staat voor mij nog op het lijstje om te lopen.
Dwingeloosche Heide | Drenthe
In Nationaal Park Dwingelderveld vind je de Dwingeloosche Heide. Het is het grootste aaneengesloten natte heidegebied van West-Europa. Op de heide lopen twee schaapskuddes om de heide open te houden. Behalve dat je hier wilt wandelen voor een blik op de paarse heide, wil je hier ook heen vanwege het unieke karakter van het gebied. Hier leven dieren en groeien planten die je nergens anders in Nederland vindt.
Natuurmonumenten heeft een fantastische route dwars over de Dwingeloosche Heide. De route is maar liefst 13 kilometer en bijna de hele route heb je zicht op de paarse heide. Oh en wil je op een andere manier kennismaken met het Dwingelderveld? Wandel dan eens over de plankenpaden. Door het Dwingelderveld ligt een fantastische wandelroute van 5,5 kilometer waarbij je voor een groot deel wandelt over houten planken.
Landgoederen Bornia & Heidestein | Utrecht
Op de Utrechtse Heuvelrug, vlakbij Driebergen, liggen de landgoederen Bornia en Heidestein. De ene loopt moeiteloos over in de andere. In het midden, waar de twee landgoederen samenkomen, ligt een groot heideveld. Drentse heideschapen grazen er rond om het gebied open te houden. De kans is groot dat je tijdens je wandeling de schapen tegenkomt.
Tijdens twee verschillende wandelingen maakte ik kennis met deze twee landgoederen en het heideveld. De eerste is de rode wandelroute van 4,5 kilometer over Heidestein. De tweede wandelroute zette ik zelf uit via Komoot. Het is een route van 9 kilometer over verschillende heidevelden en bospaden.
Noord-Hollandse Heide
Rondom Hilversum liggen verschillende heidegebieden: de Hoorneboegse Heide, Bussummerheide, Tafelbergheide, Westerheide en Zuiderheide. De Hoorneboegse Heide is een uitgestrekt gebied net onder Hilversum. De Bussummerheide ligt ten zuiden van Bussum en is samen met de Westerheide het grootste heideveld van het Gooi. Beide gebieden bestaan al eeuwenlang. Er zijn sporen uit de brons- en ijzertijd gevonden.
Over de Hoorneboegse Heide wandelde ik een route van het wandelnetwerk langs verschillende knooppunten. De route is 7 kilometer voornamelijk over de heide. De Bussummerheide bezocht ik tijdens de Trage Tocht Bussum. Deze tocht gaat in 16 kilometer over de Bussummerheide en de ‘s-Gravelandse Buitenplaatsen.
’t Leesten & de Leesterheide | Gelderland
Het Leesten (of ‘t Leesten) is een gebied vlak onder Apeldoorn. Wie hier nu loopt, vermoedt niet dat dit een oud industriegebied was. Ooit werd hier hout gekapt en grind, zand en ijzer gewonnen. Alleen de diepe kuil van de grindafgraving verwijst er nog naar. Vanaf de parkeerplaats wandel je binnen een paar minuten de heide op. Het Leesten is de start voor veel wandelroutes. Gemarkeerde routes van Staatsbosbeheer, klompenpad Ugcheler Markepad, IVN routes en Trage Tochten. Ik startte hier Boswachterspad Cultuurroute ‘t Leesten.
De mooiste heidewandelingen
Dit zijn de mooiste gebieden heidewandelingen wat mij betreft. Wandelingen over heidevelden in allerlei delen van Nederland. En dan zijn er nog zoveel meer mooie heidevelden waar je (langs) kunt wandelen. Grote en kleine gebieden. Gebieden waar ik al eens geweest ben en gebieden die ik nog moet ontdekken. Heb je een tip? Laat het achter in een reactie onder dit artikel.
Extra tips voor heidewandelingen
Naast deze gebieden nog een aantal wandelroutes die ik kan aanraden. Routes waar ik onderweg (kleinere) heidevelden tegenkwam:
- Het Speuldepad | Gelderland
- Landgoed Prattenburg | Utrecht
- Gasterse Duinen | Drenthe
- Hart van Drenthe | Drenthe
- Wekeromse zand | Gelderland
- Hellendoornse Berg | Overijssel
- Witte Veen | Overijssel
- Het Springendal | Overijssel
- De Sysselt | Gelderland
- Grote Veld | Gelderland (Achterhoek)
- Landgoed Staverden | Gelderland
Meer heidevelden
Komootroute Veluwezoom
Vlak boven Arnhem ligt Nationaal Park Veluwezoom. Een van de twee Nationaal parken op de Veluwe en de perfecte plek voor wandel- en fietsavonturen. Ik kom al sinds jongs af aan op de Veluwezoom en veel wandelroutes ken ik al. Dus zette ik een eigen route uit via...
5 Wandelroutes Paleispark het Loo
Paleispark Het Loo in Apeldoorn is een van de verborgen parels van de Veluwe. Niet iedereen kent het, maar dit park achter Paleis het Loo, is absoluut een bezoek waard. Het park bestaat uit bossen, heide en aangelegd parklandschap. Het staat er boordevol gebouwen uit...
Komootroute Boswachterij Exloo
Ten oosten van Assen, net onder Borger, ligt het dorpje Exloo en de boswachterij. Boswachterij Exloo in Drenthe is een afwisseling tussen bossen, zandverstuivingen, heidevelden en historische plekken. Een heerlijk gebied om te wandelen. Ik maakte een wandeling van 5...
Deel deze wandeling op Pinterest
Over mij
Hoi, ik ben Mascha en ik ben dol op wandelen… en schrijven. Dat is dan ook precies de reden dat ik mijn wandelavonturen graag met jou deel. Je vindt hier inspiratie voor natuurgebieden en wandelroutes, tips voor o.a. solowandelen en gratis downloads. Vragen? Neem gerust contact op >>
Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.