Landgoed Schovenhorst is voor mij één van de geheime plekjes van de Veluwe gebleken. Veel Veluwse landgoederen heb ik al bezocht, maar Landgoed Schovenhorst is een verrassing. Ik had er nog nooit van gehoord, tot ik op Instagram las over de Bostoren in Putten en het aangrenzende landgoed. Na een korte speurtocht online kwam ik op de wandelroute om te gaan wandelen: de Cultuurhistorische Route van 8 kilometer.
Praktische informatie
De wandeling: Cultuurhistorische Route
Afstand: 8 kilometer
Soort wandeling: rondwandeling
Startpunt: Parkeerplaats hoek Garderenseweg & Nieuw Prinsenweg
Markering: rode paaltjes
Het is een koude en vroege zondagochtend wanneer ik naar Putten rij. Ik ken het landgoed niet. Ben er nog nooit geweest, maar heb er ook nog niet eerder van gehoord en dus heb ik, voordat ik naar Putten reed, de historie opgezocht.
Landgoed Schovenhorst
Advocaat Schober was een verlichte geest die zich ook graag bezighield met grote nationale vraagstukken als de economische ontwikkeling. De woeste Veluwse grond moest volgens hem een bron van welvaart worden door er bosgrond van te maken. In 1848 kocht hij daarom voor ruim duizend gulden een stuk heide van de gemeente Putten. Binnen een halve eeuw was zijn initiatief zo succesvol dat hij er in binnen- en buitenland veel opzien mee baarde. Hij liet boomzaden uit alle delen van de wereld komen om te onderzoeken of ze op de Veluwe konden groeien.
Het landgoed Schovenhorst kent een aantal bomentuinen waarin boomsoortcollecties per landstreek uit de hele wereld zijn samengebracht. Daaromheen ligt een bos waarin 14 wettelijk beschermde grafheuvels uit de bronstijd te vinden zijn. De naastgelegen Speulder- en Sprielderbossen zijn in handen van Staatsbosbeheer. Bron: spannendegeschiedenis.nl
De brasserie op het landgoed
Op het landgoed zijn twee parkeerplaatsen. Ik parkeer op de grootste parkeerplaats mijn auto en steek door een klein stukje van het landgoed heen. De route start voor de deur van de brasserie, dus daar wandel ik in 5 minuten naartoe. De weg naar het startpunt van de route is vijf minuten vol met verbazing. Het pad gaat door de mooiste bomentuinen. Grote imposante exemplaren flankeren het wandelpad met hier en daar een houten bankje.
De route pak ik op voor de brasserie bij het eerste houten paaltje met een rood / roze bovenkant. Op mijn telefoon heb ik een screenshot van de pdf van de route gezet. Al snel blijkt dat dat wel slim is. De route is hier en daar uitdagend om te volgen.
Eerste bomentuin
Al snel wandel ik de eerste bomentuin in. Om mij heen staan de mooiste naaldbomen. Het is de eerste van vijf bomentuinen die op Landgoed Schovenhorst te vinden zijn. Deze tuin stamt uit 1848 en begon als proeftuin van de heer Schober. Bij de meeste bomen staan kleine bordjes met wat meer informatie en ik kom er al snel achter dat sommige bomen stammen uit die eerste jaren en nu dus ruim 170 jaar oud zijn.
Via een smal pad kronkel ik door de tuin heen. Hier en daar laat ik de rode paaltjes links liggen en neem ik een kijkje op een ander wandelpad. Doorkijkjes (ook al is het een natte en koude ochtend) verbazen mij keer op keer en de geur van naaldbomen is heerlijk. Heel wat vogels vliegen tussen de bomen door of klimmen, zoals de boomklevers, tegen de stammen op.
Grote Pinetum
Van de kleine wandel ik naar de Grote Pinetum. Het is een lus die in de route zit. Je kunt deze bomentuin overslaan en gelijk rechtsaf slaan bij het brede wandelpad, maar ik raad de Grote Pinetum eigenlijk wel aan. Toen de Kleine Pinetum vol raakte, werd de Grote Pinetum aangelegd (1865), een tuin met meer ruimte en licht dan in de kleine tuin.
Deze verborgen tuin heeft een eigen sfeer. De met mos begroeide paden dempen je voetstappen: de stilte is er bijna oorverdovend. Het enige dat ik deze ochtend hoor is mijn eigen ademhaling en de vogeltje om mij heen. Overal staan bankjes en informatiebordjes. Het is een natte ochtend dus echt zitten op de bankjes doe ik niet, maar ik vermoed dat het op een droge zonnige dag schitterend is hier. Valt wel op dat sommige bankjes aan wat onderhoud toe zijn.
Het Speulderbos in
Vanuit de grote tuin kom ik terug op het brede wandelpad en volg de rode paaltjes weer. Deze nemen mij mee het bos in, het Speulderbos wel te verstaan. Van mijn vorige wandeling hier weet ik dat het Speulderbos vol zit met Wilde Zwijnen en ook tijdens deze wandeling is dat heel duidelijk. Ik zal de hele route geen zwijn zien, maar de tekenen dat ze hier zijn zijn overduidelijk: omgewoelde grond langs alle wandelpaden, schuurplekken en modderpoelen.
Ik moet toegeven dat het best spannend is om hier te wandelen. De route neemt smalle paden tussen de bomen door en de grond is hier zo ongelooflijk omwoeld dat ik eigenlijk elk moment een zwijn verwacht. Ik wil niet dat een dier schrikt van mij, dus maak ik regelmatig wat geluid, om aan te kondigen dat ik er ben. Het is uiteindelijk niet nodig, want ik zie geen dier, maar je kunt maar beter voorbereid zijn 😉
Wanneer je mijn ebook download, krijg je ook regelmatig gratis tips en inspiratie voor jouw wandelavonturen. Je gegevens zijn veilig bij mij. Voor meer info bekijk de privacyverklaring.
Eerste keer de weg kwijt
Wanneer ik vanuit het bos kom, slaat de route rechtsaf. Daar zie ik nog een rood paaltje staan, dus ik sla rechtsaf. Iets verderop is er geen paaltje te zien en check ik de foto op mijn telefoon. Ik mag rechtsaf en kom terecht op een wandelpad naast een fietspad. Ik ga helemaal op in mijn omgeving. Ook deze wandeling ben ik onder de indruk van het Speulderbos. En daar gaat het mis…
Ik mis het volgende paaltje. Of het er staat of niet weet ik niet, maar ik heb niets gezien. Wanneer ik na een aantal minuten wandelen bij de parkeerplaats uitkom, waar mijn auto staat, weet ik dat het mis is gegaan. Ik had een stuk eerder al linksaf moeten slaan. Twijfel, ga ik terug of sla ik hier linksaf? Ik besluit de route verderop op te pakken en sla bij de parkeerplaats linksaf.
Het regent bladeren
Het pad waarop ik terecht gekomen ben is smal en staat niet op de route, maar als ik dit pad volg tot het einde, dan volgt daar de route weer als het goed is. Ik struin over een smal, beetje modderig, wandelpad en kijk continu om mij heen. Op zoek naar mooie doorkijkjes en wie weet een hert of een zwijn.
Af en toe ruist de wind door de bomen, gevolgd door een regen van gouden en oranje bladeren. Het is als een regen van blaadjes die neerdaalt op de bosgrond. Elke keer dat het gebeurt sta ik even stil om te genieten van het gedwarrel van de blaadjes. Aan het einde van het wandelpad, sla ik linksaf en iets verderop zie ik weer een rood paaltje staan. Kijk, we hebben de route weer gevonden!
Het Driecontinentenbos
Vanuit de bosomgeving kom ik weer terug op het landgoed met een derde bomentuin. Het is het driecontinentenbos. Ook hier wandel ik een kleine lus doorheen. Deze bomentuin stamt uit 1965 en is daarmee nog niet zo oud. Ik wandel tussen coniferen uit drie continenten door. Daar waar de eerste twee tuinen echt aanvoelen als een bomentuin, heb ik hier meer het idee dat ik door een ‘gewoon’ bos wandel.
Vanuit de tuin gaat de route verder over Landgoed Schovenhorst. Ik kom langs verschillende plekken van Grafheuvels. Dit soort heuvels kom ik vaker tegen tijdens mijn wandelavonturen en elke keer moet ik even stilstaan. Soort van respect bewijzen, zoals ik ook op een begraafplaats zou doen. Vind het nog steeds een bijzonder idee dat er onder die laag aarde mensen liggen begraven van heel heel lang geleden.
De bostoren van Landgoed Schovenhorst
Bij het omslaan van de volgende bocht kom ik uit bij het pad dat leidt naar de bostoren. Stiekem is die toren de reden dat ik hier ben vandaag. De bostoren is 40 meter hoog en bovenop de top groeien bomen. Lijkt mij fantastisch. Vol verwachting wandel ik naar de toren. Bij aankomst staat er een meneer bij de ingang, pinautomaat werkt niet, zegt hij. Kleine storing. Gebeurt wel vaker, zegt hij. Maar niet getreurd, ik kan een kaartje halen bij de Brasserie, 5 minuten verderop.
Aangezien ik toch al koffie wilde gaan drinken na de klim omhoog, besluit ik het nu om te gooien. Ik wandel de vijf minuten door het laatste stukje bos, steek de weg over en loop naar de Brasserie. Binnen brandt de haard en het duurt dan ook niet lang of ik zit aan een kop koffie en een plakje arretjes cake. Na de eerste kop koffie volgt de tweede, terwijl de jongedame die mij helpt een kaartje voor de bostoren regelt. Je kunt ze namelijk ook in de Brasserie aanschaffen.
De Bostoren
Na de koffie en een toiletbezoek wandel ik terug naar de bostoren, die hoort bij Landgoed Schovenhorst. Met het gekochte kaartje wurm ik mijzelf en mijn rugzak ietwat ongemakkelijk door het poortje heen en begin de tocht naar boven. Ik start met een aantal gewone trappen binnen in de toren naar een eerste uitkijkpunt. Ik zit nog tussen de bomen qua hoogte.
Via een trap buiten de toren langs gaat de tocht omhoog verder. Het geeft een fantastische eerste blik over de boomtoppen en het bos onder mij. Ik kom uit op weer een uitkijkpunt, dit keer breder opgezet. Vanaf hier klim ik nog een klein trappetje op en sta ik voor een touwenmat waar ik op kan liggen, 27 meter boven de grond. Doe ik het? NEE sorry er zijn grenzen voor avonturen wanneer je alleen bent. Ik ben echt niet bang voor hoogtes en ook niet om door de touwen heen te vallen, maar eerder bang er niet meer uit te komen. Zo lenig ben ik nu ook weer niet 😉
Het hoogste punt van Landgoed Schovenhorst
Vanaf dit punt volg ik nog een aantal trappen om uiteindelijk op 40 meter hoogte een kleine tuin in te stappen. Er staan op de top van de bostoren een aantal bomen en struiken en een bankje. Nu het herfst is ziet de tuin er een beetje kaal uit, maar volgens mij is dit straks in de lente en zomer schitterend.
Ik loop een rondje langs de rand… meerdere eigenlijk. De eerste ronde loop ik met open mond, starend naar de schitterende boomtoppen en verbazend over de hoogte. De tweede ronde ga ik live op Instagram en film de hoogte. De derde, vierde en vijfde ronde maak ik foto’s, geniet ik van het uitzicht en besef ik mij dat dit het kersje op de taart is van weer een schitterende wandeling.
Landgoed Schovenhorst: bijzondere bomen en een bostoren
Zoals gezegd kende ik het landgoed nog niet. De Noord Veluwe is sowieso voor mij nog niet enorm bekend gebied. Toen ik besloot deze wandeling te gaan maken, was dat eigenlijk alleen vanwege de bostoren. Eerlijk is eerlijk ik wist niet zo goed wat ik kon verwachten van een landgoed vol bomentuinen. Ik ben landgoederen gewend met bosgebieden of aangelegde tuinen in Engelse of Franse Stijl. Dit was voor mij onbekend.
Terugkijkend op de wandelroute, het landgoed en de bostoren kan ik het volgende zeggen: het is zeker de moeite waard een bezoek te brengen aan dit Noordelijke puntje van de Veluwe. Het landgoed met zijn bomentuinen is uniek en zeker geen wandeling zoals zovelen. Ondanks dat het landgoed en de routepaaltjes hier en daar wat TLC (tender loving care oftewel aandacht & liefde) mogen hebben heb ik mijn ogen uitgekeken naar de grote en bijzondere bomen. Ik kom hier zeker nog eens terug in de lente of zomer om te beleven hoe de tuinen er dan bijstaan.
Over de Bostoren kan ik maar één ding zeggen: WOW! Wat een ontzettend gave toren om te beklimmen. Het uitzicht over de boomtoppen is net zo mooi als vanuit de toren in de Kaapse Bossen, maar de toren zelf is gewoon een beleving. Met de verschillende soorten trappen en uitkijkpunten (en natuurlijk de touwenmat) is de Bostoren de 4 euro entree meer dan waard. Dus echt ben je op of in de buurt van Landgoed Schovenhorst? Maak eens een rondwandeling over het landgoed en ga zeker langs de Bostoren.
Wandelwalhalla De Veluwe
Deel deze wandeling op Pinterest
Over mij
Hoi, ik ben Mascha en ik ben dol op wandelen… en schrijven. Dat is dan ook precies de reden dat ik mijn wandelavonturen graag met jou deel. Je vindt hier inspiratie voor natuurgebieden en wandelroutes, tips voor o.a. solowandelen en gratis downloads. Vragen? Neem gerust contact op >>
Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.
