“Laten we afspreken op de Utrechtse Heuvelrug.”. Ik heb Monique op WhatsApp en we prikken een datum om samen te gaan wandelen. Zij woont bij Apeldoorn en we spreken halverwege af. Het wordt een wandeling op Landgoed Bornia, bij Driebergen, van 9 kilometer. Door naald- en loofbossen en over heide. Eentje die we volgen via de app Komoot.

Wil je meer weten over de kosten van Komoot en hoe het werkt >>

Bornia

De afgelopen maanden heb ik veel gewandeld over de Utrechtse Heuvelrug. Stukje bij beetje wilde ik dit mooie wandelgebied leren kennen. Eerder maakte ik kennis met de buren van Heidestein en wandelde ik rondom Driebergen. Vandaag is het de beurt aan Bornia, een voormalig landgoed.

Bornia heeft haar naam te danken aan het landhuis dat hier in 1870 op de fundamenten van een 17e-eeuwse boerderij werd gebouwd. Het huis werd Bornia genoemd, hetgeen in het fries grensgebied betekent, een toepasselijke naam aangezien het gebied een deel van de grens vormt tussen gemeenten Zeist en Driebergen-Rijsenburg.

In 1908 werd Bornia verkocht aan de familie Thurkow-Dorrepaal, die het gebied uitbreiden met zo’n 500 ha. In deze periode werden er meerdere gebouwen geplaatst op het gebied. Zo was er een asperge -en varkensbedrijf, een tropische kas en een wintertuin. In 1925 wordt er op het landgoed een zwembad gegraven, een Chinese tempel aangelegd een uitkijktoren gebouwd en een pinetum aangelegd. Dit pinetum is tot de dag van vandaag nog aanwezig, maar deels vervallen en niet zeer soortenrijk.

In de Tweede Wereldoorlog zijn grote delen van het bos gerooid. Hierdoor bestond na de Tweede Wereldoorlog grote delen van Bornia weer uit zand en heide. Verder zijn ook de tropische kassen, de wintertuin en het huisarchief vernietigd.

In 1982 wordt een deel van het landgoed, ten noorden van de Arnhemse Bovenweg door de toenmalige eigenaars Jhr. W.F. Clifford Kocq van Breugel en zus Jkvr. W.G.L. Pippet-Clifford Kocq van Breugel aan het Utrechts Landschap gegeven. Dit gebied bedroeg 301 ha en is sindsdien open voor het publiek. Het landhuis staat er niet meer. (bron: wikipedia).

–> Tip! 88 Wandelroutes op de Utrechtse Heuvelrug >>

Dat Bornia een voormalig landgoed is, daar is hier en daar nog iets van te voelen in het gebied, maar niet veel. Er zijn geen overgebleven huizen, zoals het theehuis op Heidestein. Het is vooral schitterende heidevelden, zandvlakten en bossen. Maar ik loop op de zaken vooruit. Laat ik terug gaan naar het begin van de wandeling. 

We zien elkaar op de parkeerplaats

Aangezien Monique en ik allebei uit een andere richting komen rijden, spreken we af op de parkeerplaats van Bornia, vlak naast de A12. Het is zo leuk om elkaar na bijna een jaar weer een in-real-life te zien, dat we gelijk beginnen met kletsen. Dit houdt de rest van de wandeling aan. We hebben elkaar veel te vertellen. Maar tussendoor nemen we de tijd om te genieten van onze omgeving en natuurlijk het maken van foto’s. 

Vanaf de parkeerplaats passeren we het grote witte hek en wandelen over het brede pad het landgoed op, om de eerste mogelijkheid linksaf te slaan. Na een kort stukje bos, waarbij de we eerste mountainbike-paden al oversteken, komen we uit op een grote zandvlakte, waar goudgeel zand en heide elkaar afwisselen. Met hier en daar een grillige naaldboom, die in de meest opvallende vormen groeien. Het geluid van de A12 naast ons, horen we bijna niet meer, want onze aandacht gaat volledig naar de schitterende omgeving. Af en toe komt de zon tussen de wolken door om de boomtoppen in vuur en vlam te zetten.

Het huisje in het bos

Vanaf de zandvlakte lopen we rechtdoor. Aangezien ik de wandelroute heb uitgestippeld in Komoot, pak ik af en toe mijn telefoon uit mijn jaszak om de route te checken. Gaan we nog steeds goed? We lopen over een breed wandelpad. Een soort karrenspoor van twee zandpaden met gras ertussen. Wandelen, stoppen, foto’s nemen, achterom kijken en weer door wandelen. Dat is hoe we starten met deze wandelroute over Bornia. Oh ja en veel kletsen natuurlijk. 

“Normaal heb ik een hekel aan kletsende vrouwen in het bos, wanneer ik alleen wandel. Maar ja vandaag ben ik er eentje.” zeg ik nog tegen Monique. Maar ja dat heb je wanneer je niet bij elkaar om de hoek woont en het leven soms zo is, dat afspreken er even niet in zit. We halen dus wat in vandaag. 

Aan het einde van het brede pad staan we bij een kruising. Een stacaravan links en een super leuk huisje in het bos rechts van ons. En boven in één van de bomen voor ons een bonte specht. Die zorgt momenteel voor zijn eigen huisje zo te horen. Het boshuisje rechts van ons bekijken we eens goed. Rook komt uit de schoorsteen, de luiken staan open en er klinkt geluid uit de achtertuin. Heerlijk wanneer je hier mag wonen. 

–> Tip! Bekijk de mooiste klompenpaden in Utrecht en Gelderland >>

Niet alleen wandelen over Bornia

Terwijl we het huisje passeren en verder wandelen door het bos, zien we af en toe beweging tussen de bomen. Aangezien het gaat om iets in felle kleuren, hebben we al snel door, dat het niet gaat om een dier, maar om MTB’ers op één van de vele paden die hier voor mountainbikers lopen. Normaal gesproken ben ik nooit blij met dat gefiets door het bos, maar vandaag heb ik er minder moeite mee. Misschien door het gezelschap. 

Na een tijdje passeren we een mountainbikepad. Het is een smal pad dat rechts van ons uit een donker naaldbos komt en links van ons weer tussen de bomen verdwijnt. We checken goed of we over kunnen steken, want niemand zit te wachten op een aanrijding tussen een wandelaar en een fietser in het bos. En bij dit checken realiseer ik mij dat dit pad rechts van ons een schitterend plaatje oplevert. Wanneer er niemand rijdt natuurlijk. Het donkergroene van de naaldbomen en dan het gele van het pad, dat kronkelend verdwijnt tussen de bomen. Een foto waardig, dat zeker!

Waar Heidestein en Bornia elkaar treffen

Vanuit het bos komen we uit op de volgende zandvlakten. We moeten over een trappetje het gebied in, want nu komen we uit op het begrazingsgebied van de schapen. 

Schapen zorgen ervoor dat het heidegebied open blijft. Ze eten het gras en de jonge boompjes tussen de heide weg. Op Heidestein lopen Drentse heideschapen. Dit is het enige gehoornde schapenras van Nederland. Heidestein is een officieel fokstation voor dit bijzondere schapenras.

Ik herken deze vanaf mijn wandeling over Heidestein. Toen liep ik hier ook, maar dan vanaf de andere kant van de vlakte. Na een korte fotoshoot betreden we de zandvlakte. Dat wij niet alleen wandelen over Bornia is al snel duidelijk. Overal in het zand, zien we de pootafdrukken van de schaapskudde en de keutels. De schapen zelf komen we vandaag niet tegen.

Over zandpaden wandelen we langs het bosmeer. Er is geen leven te spotten op of in het water, maar de kleuren van het water, zand en de steeds blauwere lucht zorgt ervoor dat we ook hier een tijdje stilstaan. We maken foto’s van de bomen langs het water, het bruggetje en het bankje. Daarna vervolgt de wandelroute over Bornia langs de rand van de zandvlakte. 

Op het bankje onder de boom

Halverwege de ronde rond de zandvlakte komen we uit bij een bankje onder een grote boom. Op datzelfde bankje zat ik tijdens mijn wandeling over Heidestein te genieten van mijn leesboek en de stilte. Ook tijdens deze wandeling gebruiken we dit bankje om heel even te gaan zitten en genieten van de uitzichten over de zandvlakte. Het valt ons op dat we, ondanks het mooie weer en het feit dat het zaterdagochtend is, nog niet veel wandelaars zijn tegengekomen. Het is tot nu toe heerlijk rustig. 

Vanaf het bankje komen we uiteindelijk terug bij het bosmeertje en passeren het aan de andere zijde dan net. Bij de kruising gaan we linksaf, klimmen we weer over een trappetje en komen we uit op een heel breed pad. Het is te zien dat het Utrechts Landschap hier veel bomen kapt, om zodoende de ruimte te geven aan het zand en de heide. Dit is onderdeel van het beheerplan voor dit natuurgebied.

Door het brede pad en de ruimte die door de kap is ontstaan tussen de bomen, hangt hier een hele open en lichte sfeer. De zon komt steeds meer door en af en toe verschijnt er een zonneharp tussen de bomen. We komen nu wat meer mensen tegen die in tweetallen aan de wandel zijn.

Afwisselend wandelen over Bornia

Dat dit gebied afwisselend is, dat had ik al door tijdens mijn wandeling over Heidestein, maar Bornia heeft nog meer moois te bieden als ik eerlijk ben. We slaan linksaf bij de eerste kruising en komen weer terecht op een zandvlakte. Een kleinere dit keer en we staan hier een tijdje stil. We fotograferen, filmen en genieten. Ondanks de koude wind, is het heerlijk om met de snoet in de zon te staan. Kan niet wachten tot de lente 😉

Vanaf de vlakte gaan we weer rechtdoor, klimmen weer over een trapje, steken een mountainbikepad over en gaan rechtdoor. Het is een smal pad waar we overheen lopen en we moeten straks rechtsaf. Maar waar blijft die ‘rechtsaf’? Wanneer ik de app van Komoot check, blijken we de rechtsaf te hebben gemist. Een snelle beslissing zorgt ervoor dat we verder lopen en de volgende rechtsaf pakken. We verlengen de route dus iets. 

Een lus door het bos

Via de omweg komen we al snel weer terug op de wandelroute over Bornia zoals ik hem bedacht had. Via loofbossen naar naaldbossen, weer terug naar loofbossen. Van brede karrensporen naar smalle bospaden. Het is heerlijk wandelen en we hebben elkaar nog steeds genoeg te vertellen. 

De wandelroute neemt ons mee langs de rand van de begrazingsgebied tot we uitkomen bij een punt waar ik toch wel nieuwsgierig naar ben. Op de kaart van Komoot (highlight 4) is er een lus in het wandelpad te zien. In de oorspronkelijke route heb ik deze kleine lus niet meegenomen, maar wanneer Monique en ik bij de betreffende lus staan, moeten we hem eigenlijk wel nemen. Wij staan op een licht en breed pad en waar we naar kijken is een heel smal pad door een donker naaldbos. Mos op de grond, vogels in de bomen en een magische sfeer. Dit pad is misschien 5 minuten extra en absoluut de moeite waard.

Laatste kilometer

Voor we het weten zijn we al uitgekomen bij de laatste kilometer. Het is zo’n mooi gebied, heerlijk weer en fijn gezelschap dat de tijd en de kilometers voorbij vlogen. Na de schitterende lus door het naaldbos, wandelen we verder over brede zandpaden. Passerende wandelaars zeggen we gedag. Steeds meer mensen zijn er op uitgetrokken met dit mooie weer. 

Hier en daar zien we restanten van het oude landgoed. Een klein muurtje, de fundering van een gebouw of waterbak. Het is jammer dat er geen informatiebordjes bij deze plekken staan. Ik ben toch altijd wel benieuwd naar de historie van een gebied. 

We passeren de eerste zandvlakte weer, maar dan langs de zijkant. We gaan er niet overheen. Het zandpad waar we nu op wandelen brengt ons terug naar de auto’s. Daar aangekomen besluiten we voor een kop koffie nog even naar Klein Zwitserland te rijden, drie minuten vanaf de parkeerplaats. Eén kop koffie worden er drie, samen met een heerlijke lunch. Beiden genieten we nog na van de wandeling en de mooie gesprekken die we hebben. Met de juiste mensen is samen wandelen voor mij toch ook wel veel waard hoor!

Meer routes in Utrecht

Deel deze wandeling op Pinterest

Over mij

Hoi, ik ben Mascha en ik ben dol op wandelen… en schrijven. Dat is dan ook precies de reden dat ik mijn wandelavonturen graag met jou deel. Je vindt hier inspiratie voor natuurgebieden en wandelroutes, tips voor o.a. solowandelen en gratis downloads. Vragen? Neem gerust contact op >>

Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.