Het is heide-tijd, de tijd van het jaar dat de hei in bloei staat. Als een paarse deken over alle heidevelden. Dit weekend wil ik dan ook een wandeling doen over de hei en dan niet op de superdrukke Posbank. Uiteindelijk kom ik uit op een wandelroute over de Ederheide, naast Ede. Twee vliegen in één klap, want dit gebied wilde ik nog graag toevoegen aan mijn verzameling ‘Veluwe wandelingen’.

Ik ben hier eerder geweest

De Ederheide, het is lang geleden dat ik hier ben geweest. Jaren geleden ben ik bij het Natuurcentrum geweest, met mijn moeder en zus, voor een wild-observatie-wandeling tijdens de hertenbronst. Het werd een avond zonder herten, maar wel een bezoek van de ANWB omdat de auto, 120 kilometer van huis, besloot om gewoon niet te starten. Heel fijn om 21.00 uur ‘s avonds haha. Maar goed laten we hopen dat mijn auto vandaag wel gewoon doen wat ze moet doen. 

Het is 7.45 uur en ik parkeer de auto op een kleine zanderige parkeerplaats aan de linkerkant van de weg. Rechts ligt nog een grotere parkeerplaats en voor mij het Natuurcentrum Veluwe. Het is nu nog gesloten, maar ik hoop dat ze open zijn wanneer ik terugkom van de wandeling. Een kop koffie voordat ik terugrij zou lekker zijn.

Een paars tapijt over de Veluwe

Route via Komoot

De wandelroute over de Ederheide heb ik zelf uitgezet via de app Komoot. Een handige tool die alle wandelpaden van Nederland kent en dus is het makkelijk om een route uit te zetten, voor precies het aantal kilometers dat ik mag en kan wandelen. 

De route gaat voor 6,5 kilometer over het open landschap van de heide. Het kan zijn dat, wanneer je erg vroeg in de ochtend of later in de avond hier wandelt, je oog-in-oog komt te staan met wilde zwijnen of herten. Herten vallen tussen de lagere struiken nog wel op, maar zwijnen kunnen opgaan in de begroeiing. Let dus een beetje op als je hier gaat lopen.;-)

→ Wandeltip! 10 Mooiste heidewandelingen >>

Brede lanen afgewisseld met smalle paden

De paarse heide

Nu is het eerst tijd om de wandelschoenen aan te trekken en op pad te gaan. Door het klaphek en rechtdoor de hei op. Een breed mohl zandpad rechts en een iets smaller steviger wandelpad links. Ik neem het steviger aangestampte pad. Zo de paarse hei op. Want echt lieve lezer, dat het hier paars is is niet te missen toch?

Ik ben niet de enige op de hei. Hier en daar wandelen mensen met honden of camera’s, net als ik. Het eerste deel loop ik rechtdoor. Ik maak natuurlijk behoorlijk wat foto’s en wandel steeds verder de Ederheide op. Wanneer ik na ongeveer een kwartier de app check kom ik erachter dat ik te ver ben gelopen. Ik weet dat ik ergens linksaf moet, maar ik heb geen pad gezien. Waar mag ik heen dan?

Terug wandelen dan maar, met de app in de hand. Wanneer het blauwe bolletje op mijn scherm aangeeft dat ik op de kruising sta, waar ik linksaf moet, kijk ik of ik het pad kan vinden. Ja! Het is een heel smal pad van maar twee voeten breed dat de hei op gaat. Ik twijfel even of dit wel een pad is, maar zie meer mensen over die smalle paden gaan. Nou daar ga ik dan maar.

Zoek tussen dit paars het wandelpad

Het Belgenmonument

Via dat smalle pad kronkel ik over de hei. Ik geniet de rust die hier hangt. De heide wordt dan wel doorkruist door een drukke N-weg, maar dat is niet zo’n drama. Ik kan het geluid van het verkeer goed uitsluiten en richt mij op mijn paarse omgeving.

De wandelroute komt langs het Belgenmonument midden op de Ederheide. Met het uitzetten van de route wist ik dat ik langs dit monument zou wandelen en dus heb ik er al wat meer over gelezen. 

WO I

Ten tijde van de Eerste Wereldoorlog vluchtten meer dan een miljoen Belgen de grens over naar het neutrale Nederland. Ruim 5300 hiervan werden opgevangen in Ede. Het kamp, bestaande uit barakken, was een volledig dorp compleet met een school, hospitaal, winkel, werkplaatsen en een kerk. Er was ook een eigen elektriciteitscentrale voor verlichting en aandrijving van machines in de werkplaatsen. Het kamp was voor een groot gedeelte zelfvoorzienend. Er was zelfs een eigen ordedienst. Vluchtoord Ede bestond uit vier kwartieren. In een kwartier bevonden zich de voorzieningen, de andere drie kwartieren waren woonlocaties met de namen Leyedorp, Maasdorp en Scheldedorp. De kwartieren werden gescheiden door twee hoofdstraten.

Na de oorlog, in 1918, werd het kamp afgebroken. Veel van het materiaal werd door de Belgen meegenomen voor de wederopbouw van hun land. Het monument bevindt zich op een stuk heide tussen de Provinciale weg 224 en de Hessenweg. Het is ongeveer de plaats waar de twee hoofdstraten van het kamp elkaar kruisten.

Het monument dat midden op de heide staat

Als herdenking aan het kamp staat er nu een zwerfsteen op de plek waar ooit de barakken hebben gestaan. Een mooie plek om even stil te staan bij een Wereldoorlog waar wij in Nederland wellicht ‘minder mee hebben, maar onze buurlanden des te meer.

Wandelroute van de smalle paden

Weer mag ik een smal pad volgen, vanaf de open plek van het monument, zo de heide op. Voor een langere tijd volg ik het smalle pad. Er kunnen letterlijk twee voeten naast elkaar staan en dan is het pad vol. Er groeien regelmatig grassen en heideplanten over het pad heen en langzaam kruipt het water van de ochtenddauw dan ook in mijn broekspijpen omhoog. Gelukkig draag ik tijdens mijn wandelingen hoge compressiekousen en die houden de kou van de vochtige broekspijpen tegen haha

Het smalle pad gaat verder tot ik aan het einde weer een breed zandpad kruis. Hier mag ik rechtsaf om een stukje verder weer linksaf te wandelen. Terwijl ik een aantal foto’s neem van het netwerk van paden over de Ederheide merk ik de grote hoeveelheid zwaluwen op. Zonder rust te nemen duiken ze over de het paarse tapijt op zoek naar insecten. Ze dansen om elkaar heen, hoog en laag in de lucht. Een waar spektakel.

Er hangt nog steeds een vlaag van mist over de hei en de zon komt nog niet door

Hondenlosloopgebied

Het is een mooi woord ‘hondenlosloopgebied’. Wanneer ik vanuit het volgende smalle pad weer op een zandpad stap staat er een bord voor mij neus met daarop de uitleg van het losloopgebied. Wat mogen de baasjes wel, wat niet en waar begint dit gebied. Voor mij betekent dit bord vooral een psychische voorbereiding voor

• Een drukker pad
• Nieuwsgierige honden die gedag komen zeggen
• Geen enkele kans op het spotten van een wild dier of een mooie vogel

Haha nu klink ik erg negatief en achteraf gezegd vallen de honden die hier loslopen, 100% mee, maar ik heb helaas ook andere ervaringen. Maar goed terug naar die wandelroute over de Ederheide. Ik stap het losloopgebied in op weg naar het volgende deel van de wandelroute. 

Boterhammen tussen de grafheuvels

Ik wandel een heuvel op via een breed zandpad. De wandelroute komt op dit stuk langs een aantal grafheuvels. Deze heuvel, ofwel heuvelrug, is de Drieberg en daarop liggen vijf grafheuvels.

Drieberg

De vijf heuvels vormen het restant van koepelgraven van het klokbekervolk dat ongeveer 2000 jaar voor Christus naar deze streek kwam. Waarschijnlijk hebben latere Germanen op deze grafheuvels voor Wodan, Donar en Freya grafheuvels geplaatst. Nergens zijn zoveel urnen met de as van door de Germanen verbrande lichamen gevonden als hier. De naam Ede zou afgeleid kunnen zijn van êd, dat brandstapel betekent. Zo kwam deze omgeving wellicht aan haar naam.

De grafheuvels zijn ruim 4000 jaar oud. Vermoedelijk zijn de grafheuvels in 1924 geplunderd. Ook hebben er paden over de heuvels gelopen die onder andere door militaire voertuigen, diep uitgesleten waren. In 1967 zijn de grafheuvels gerestaureerd.

Vanaf de Drieberg, bij de grafheuvels, heeft men een prachtig vergezicht over een groot deel van de Eder en Ederheide. In het najaar is dit een goede plek om de vogeltrek te zien. (bron: geografischwandelen.nl)

Tussen deze grafheuvels ligt een mooie steen waar ik op plaats neem. Tijd voor een pauze, een momentje om op te gaan in het uitzicht vanaf deze heuvel over het lager gelegen Ederheide voor mij. De zon komt nog een even door. Het zal de laatste keer zijn van deze ochtend, maar het deert niet. De temperatuur is goed en het uitzicht prachtig. 

Het uitzicht vanaf deze plek is schitterend en helemaal wanneer de zon heel even doorkomt

Jip & Lieve

Ik ga compleet op in de omgeving en het uitzicht en heb niet door wat er gebeurt op het wandelpad, dat achter mij ligt. Wat kan een boterhammetje met kaas toch lekker zijn, denk ik nog. Tot er naast mij een super groot en harig ‘beest’ verschijnt. Zo groot als een flatgebouw en met een enorme pruik van haren. Hij snuffelt aan mijn arm, mijn broekspijp, wandelschoen en eindigt bij mijn tas. Daar zitten de overgebleven boterhammen in. 

“Jip! Hier komen!” hoor ik een stem roepen. Ik draai mij om naar het wandelpad achter mij en daar staat een vrouw met nog zo’n grote hond. Ze roept het grote exemplaar dat naast mij staat. Maar in plaats van dat Jip naar haar wandelt, komt de tweede hond naar mij om kennis te maken. Zij heet Lieve, vertelt de mevrouw. Het zijn Leonbergers en echt super lief!

Ze vertelt dat ze elke dag met Jip en Lieve gaat wandelen op de Ederheide. Het gesprek, dat volgt, neemt ons mee vanaf die heuvel naar de parkeerplaats, waar haar auto geparkeerd staat. Ze vertelt onderweg over haar verhuizing vanuit Den Haag naar de Veluwe, over een aanvaring van Jip met een wild zwijn, de aanwezige schaapskudde en kuddebeschermingshonden. Een heerlijk gesprek dat je alleen maar kunt hebben met een onbekende tijdens een heerlijke heidewandeling. Een gesprek dat aangeeft dat mijn droom echt uit kan komen, verhuizen vanuit het westen naar de Veluwe. In de toekomst, wanneer ik er klaar voor ben. 

Puur genieten!

Meer ontmoetingen op de Ederheide

Vanaf die parkeerplaats, die op de helft van mijn wandelroute op de Ederheide ligt, gaat mijn route naar rechts. Ik volg (alweer) een zandpad, langs een bankje, een eikenboom en heel veel paarse heide. Op het pad komt een oudere dame mij tegemoet lopen met haar hond en…. haar rollator. 

Ok, stel jezelf voor, een zandpad, dat niet helemaal lekker stevig aangestampt is en dan een rollator. Zie je dat voor je?! Nou dat wat jij nu denkt, dat denk ik ook. “Wat?! Hoe stoer!”. Wanneer ik naast mevrouw sta, is het voor haar weer tijd voor een rustpauze. Om de zoveel meter staat ze heel even stil en blijft de hond naast haar staan wachten.

En wat volgt is weer zo’n mooi gesprek. Mevrouw vertelt over haar liefde voor de natuur en dat die liefde echt niet minder wordt, nu ze lichamelijk niet meer zo soepel is. En de hond, ja die moet toch ook uitgelaten worden. En dus heeft ze een bushrollator. Ja echt, een bushrollater. Een model met grotere en bredere banden, waardoor ze hier goed kan wandelen. En zo kan ze nog een paar keer per dag naar de heide rijden met haar trouwe vriend en genieten van de buitenlucht. En ook dit is mijn toekomst. Dit wil ik later ook, wanneer dit nodig blijkt te zijn!

Eén van de weinige bankjes

Een stukje van fietspaden

De daarop volgende twintig minuten wandel ik over een smal geasfalteerd wandelpad, gevolgd door een fietspad. Bij het fietspad kan ik kiezen voor het zandpad dat naast het fietspad ligt, maar dat geasfalteerd is wel even lekker lopen. Ondertussen is het 10 uur en de drukte op het fietspad en de wandelpaden neemt toe. Door het platte en open landschap is het goed te zien waar de mensen lopen. 

Maar ook de schapen zijn goed te zien. In de verte zie ik veel, heel veel witte bolletjes grazen tussen de paarse heide. De schapen zijn gewandeld vanaf één van de twee schaapskooien die te vinden is op deze heide. Volgens mij is dit de grote kudde. De route volgt letterlijk in de voetstappen van de schapen. Daar waar de schapen hebben gelopen vanaf de schaapskooi, loop ik nu in de richting van diezelfde schaapskooi. 

Schaapskooien van de Ederheide

Zoals gezegd staan er op de Ginkelse en Ederhede twee schaapskooien.

Edese Schaapskudden

De Stichting Edese Schaapskudde bezit twee kuddes. De kooien voor deze kuddes staan op de Ederheide en Ginkelse heide.

De kleine kudde is gehuisvest in de schaapskooi op de Ederheide. De herder van deze kudde is Henk van den Brandhof. Naast de schaapskooi staat nog een kleine kooi, beide zijn een rijksmonument. 

Op de Ederheide staan twee kooien en hier bevindt zich de grote kudde. De herder is Aart van den Brandhof, een broer van herder Henk.

De oude kleine schaapskooi is ook een rijksmonument. Daarnaast is enkele jaren geleden een grote nieuwe kooi gebouwd, in stijl met de oude kooi. (bron: edeseschaapskooien.nl)

Zoals gezegd is de kudde verderop op de heide te vinden, maar toch wandel ik nog even langs de gebouwen. De sfeer en vooral de geur die hier hangt, doet denken aan de schapen die hier vanmorgen zijn vertrokken en de 120 jaar dat in dit gebied al schapen aanwezig zijn. 

Vanaf de schaapskooi is het nog een kleine tien minuten lopen naar het Natuurcentrum Veluwe. Diegene waar ik het aan het begin van deze wandelroute al over had en waarvan ik hoop dat er koffie is. Een snelle blik op mijn horloge zegt 10.30 uur. Het Natuurcentrum gaat net open en de koffie staat klaar. Na drie uur struinen over de hei ben ik daar wel aan toe!

Paars of roze… Van dichtbij is heide toch altijd meer roze dan paars.

Het Natuurcentrum Veluwe

Het is een klein centrum dat volledig wordt gerund door vrijwilligers. Ik haal een kopje heerlijke filterkoffie en drink deze op aan één van de picknicktafels voor het natuurcentrum. Het is een komen en gaan van mensen die net als ik iets komen drinken, informatie willen voor een wandelroute, een fiets willen huren of naar de opgezette dieren komen kijken. 

Ik lees wat in mijn boek, maar een praatje met de mensen om mij heen en eet mijn laatste boterhammen op. Dit is zo’n moment waarop ik mij realiseer dat ik een fantastische hobby heb en dat ik geluk heb met de vrijheid om te gaan en te staan waar ik wil. Mijn auto voor de deur, een gezondheid die meewerkt en niemand aan wie ik verantwoordelijkheid hoef af te leggen. Dit zijn de momenten om dankbaar voor te zijn!

Meer tips voor De Veluwe

Deel deze wandeling op Pinterest

Over mij

Hoi, ik ben Mascha en ik ben dol op wandelen… en schrijven. Dat is dan ook precies de reden dat ik mijn wandelavonturen graag met jou deel. Je vindt hier inspiratie voor natuurgebieden en wandelroutes, tips voor o.a. solowandelen en gratis downloads. Vragen? Neem gerust contact op >>

Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.