Landgoedroute De Sprengenberg is een route van 6 kilometer. De Sprengenberg op de Sallandse Heuvelrug is één van de vele bergen die dit nationaal park kent. Hier kun je wandelen door bossen en over heidevelden, onderweg genietend van reeën, schotse hooglanders en heel veel kleine dieren. Met deze route leer je de kern van het landgoed kennen.
Praktische informatie
De wandeling: Landgoedroute De Sprengen
Afstand: 5,6 kilometer
Soort wandeling: rondwandeling
Start & Parkeren: Informatieschuur Erve De Pas, Molenweg 2, 7448 RE Haarle
Markering: Oranje pijlen
Hond: De hond mag aangelijnd mee
Landgoed De Sprengenberg
De Sprengenberg is één van de heuvels van de Sallandse Heuvelrug. Net als de Holterberg, Eelerberg, Hellendoornse berg, Grote Koningsbelt en de Kleine Koningsbelt. En boven de Sallandse Heuvelrug liggen ook nog de Lemelerberg en de Archemerberg.
Landgoed De Sprengenberg ligt op de gelijknamige berg. Het is een heuvelachtig landgoed waar hier en daar nog wat kenmerken van het vroegere landgoed te zien zijn. Zo staat het bekende witte landhuis nog bovenop de berg. Het is de Palthetoren. Het bijbehorende landgoed is in beheer van Natuurmonumenten en maakt deel uit van Nationaal Park Sallandse Heuvelrug.
Landgoedroute De Sprengenberg
Het landgoed bestaat uit bossen en heidevelden en Landgoedroute De Sprengenberg is perfect voor het verkennen van het landgoed. De route gaat in een kleine 6 kilometer door de bossen, over de berg, via heidevelden en langs de Palthetoren. De start van de route ligt bij Herberg Erve De Pas, waar een grote parkeerplaats ligt en een bushalte.
Erve De Pas
Voor de start van Landgoedroute De Sprengenberg parkeer ik mijn auto op de grote parkeerplaats net voorbij Informatieschuur Erve De Pas en verwissel, zoals gewoonlijk, mijn gympen voor mijn wandelschoenen. Ik hang mijn camera om, pak mijn rugzak en sluit de auto af. Op weg naar de schuur en het eerste oranje pijltje.
Vanaf de informatieschuur gaat de Landgoedroute over een breed pad richting de heide. Ondanks dat het al september is, staat de heide er nog paars bij. De zon schijnt flink en het eerste stuk loop ik dan ook gelukkig onder de bomen. Het is heerlijk om na een werkdag even buiten te zijn en mijn hoofd leeg te maken. En dan helemaal op zo’n schitterende en nieuwe plek.
→ Tip! Alle wandelmogelijkheden over de Holterberg op een rij >>
Over de hei naar het bos
Vanaf het brede pad gaat Landgoedroute De Sprengenberg rechtsaf, dwars over een smal stuk van de heide naar de overzijde van het veld. Daar wandel ik over een fietspad met rechts een bos en links het heideveld. Langzaam gaat het pad omhoog en maak ik kennis met de Sprengenberg. Na een stuk over de dat fietspad, waarbij ik regelmatig word ingehaald door ‘senior Nederland’ op elektrische fietsen, gaat de route rechtsaf. Tussen de bomen door weg van de heide en het bos in.
Een bijzonder bos
Landgoedroute De Sprengenberg gaat door een bijzonder bos. Het Van den Landenbos is één van de weinige bossen die er al was ten tijde van de bouw van de villa. Het bos moet al vóór 1850 zijn aangeplant. Ik wandel tussen dennen, beuken, douglassparren en fijnsparren door. Ik probeer het verschil tussen de verschillende naaldbomen te spotten, maar kom niet verder dan het trucje dat ik geleerd heb van mijn vader
Eén naald – solo – spar
Twee naalden aan elkaar – Duo – den
Meerdere naalden – legio – lariks
Wanneer de route het bos uitkomt, kijk ik recht tegen het mooie witte huis op de heuvel aan. Het huis met de toren: Huis De Sprengenberg, ook wel de Palthetoren genoemd. De villa is in 1903 gebouwd in opdracht van de toenmalige eigenaar Van Wulfften Palthe. Het torentje dat boven de bomen uitsteekt, was een sterrenobservatorium.
→ Wat zijn de mooiste boswandelingen van Nederland? >>
Wilde paarden op de Heuvelrug?
Vanaf de toren gaat de Landgoedroute een stukje over het fietspad en slaat daarna linksaf de berg op. Maar bij de kruising aangekomen wordt mijn aandacht getrokken naar de rechterkant. Staan daar paarden? Ja, daar staan twee grote bruine paarden. Tussen mij en hen zit een houten balk, dus ze kunnen niet naar mij toekomen. Ik wandel dus langzaam hun kant op om wat foto’s te schieten.
Ondanks dat ik de twee paarden toch echt zie staan, ben ik super verbaasd. Ik ben toch al vaker hier geweest, maar ben nog nooit paarden tegengekomen. Ik besluit bij thuiskomst om een berichtje te sturen aan Natuurmonumenten en kreeg een vriendelijke reactie van de boswachter. Deze Groninger paarden staan voor het grazen op de Sprengenberg, maar ze hebben nog een taak. Het drijven van de schots hooglanders als ze de kraal in mogen om verzorging te krijgen. Doordat de paarden erbij lopen kennen de koeien, de paarden en willen ze makkelijker mee naar de kraal. En zo leer ik elke wandeling wel weer iets nieuws.
Grens van heide en landhuis
Zoals net al gezegd gaat Landgoedropute De Sprengenberg dus linksaf. Ik laat de paarden met rust en wandel verder. De route is voor de komende minuten als een sprookje voor mij. Stel je voor: paarse heide, de geur van dennenbomen in de zomer, zand onder je voeten en vlinders die van plant naar plant dartelen. Dat alles met de zon die af en toe tussen de bomen door piept op je huid.
De route gaat langs de bekende rododendronstruiken, die eigenlijk wel op elk landgoed te vinden zijn. In mei staan ze mooi in bloei. Wanneer ik de top van de Sprengenberg bereik, heb ik vanaf een bankje mooi uitzicht over de heide. Vanaf de top draait Landgoedroute De Sprengenberg met een scherpe bocht naar rechts nog een klein stukje langs de rand van de heide. Van onder de heide komen allerlei geluiden. Ik hoor iets ritselen en wanneer ik op het geluid af ga, steekt er een klein koppie van onder een heideplant. Een kleine zandhagedis.
Het heksenhuisje
Het laatste deel over de Sprengenberg wordt nog interessant. Allereerst wandel ik vanaf de heide het bos in. Over een brede laan gaat Landgoedroute De Sprengenberg onder beuken door. Ik kom uit bij een klein huisje aan de rand van een droogstaande vijver. Het is een klein vervallen huisje waar volgens de sagen een mooi verhaal over te vertellen valt.
De eerste bewoners van de Palthetoren gebruikten aan het begin van de 20ste eeuw dit huisje als badhuisje: hier werd de badkleding aangetrokken om daarna via een trapje in de vijver uit te komen. Omdat de ondergrond hier veel leem bevat en er nog geen sprake was van verdroging, bleef het water staan.
Er was ook een legende aan de vijver verbonden. Doordat de vorm enigszins op de plattegrond van een kerk leek, vertelden boeren in de buurt dat hier een kerk verzonken was. Deze plek werd toen door hen “de verzonken kerk” genoemd. Het badhuisje werd vanaf ongeveer 1955 einddoel voor een schoolreisje van de kleuters uit Haarle. Kleuterleidsters waren zusters, die op school eerst spannende verhalen vertelden waarin het over heksen ging bij het badhuisje. Sindsdien wordt het badhuisje door mensen uit Haarle nog steeds het “heksenhuisje” genoemd. bron: Natuurmonumenten
Terug naar Erve De Pas
Vanaf het heksenhuisje gaat de Landgoedroute verder door het bos. Links, rechts en nog eens links wandel ik in een rustig tempo de Sprengenberg af. Onderweg kom ik langs nog meer rododendrons en een klein laatste heideveld. En dan ineens sta ik bij de parkeerplaats.
Landgoedroute De Sprengenberg
Een wandeling over de Sallandse Heuvelrug is altijd een goed idee. Ook deze route. Landgoedroute De Sprengenberg bezorgde mij een magische maandagmiddag. Vanaf de paarse heide, zon, vlinders en heksenhuisje, tot de ontmoetingen met de paarden.
Ondanks dat de wandeling over de heuvel gaat, heb ik niet het idee gehad dat ik enorm aan het klimmen was zoals ik bijvoorbeeld op de Veluwezoom wel eens heb. Daar heb je te maken met echte kuitenbijters. Dat valt hier mee. En met een bankje op mooie plekken is het heerlijk om even te genieten van een slok water en het uitzicht.
Meer wandelroutes in de buurt en over de Sprengenberg
Zoals ik al schreed, een wandeling over de Sallandse Heuvelrug is altijd een goed idee. Hier liggen honderden kilometers aan wandelpaden. Een aantal mooie routes over en in de buurt van de Sprengenberg:
Meer Sallandse Heuvelrug
De mooiste heidewandelingen
Een wandeling over de heide, dat is toch wat we allemaal graag doen. Het fenomeen van de paarse heidevelden trekt duizenden mensen naar de natuur voor wandelingen en fotograferen. Maar waar maak je die mooiste heidewandelingen? In dit artikel neem ik je mee langs de...
Wandelroute Holterberg, langs het uitzichtpunt
Een langere wandelroute over de Holterberg. Hij stond al een tijdje op de planning. Veel van de andere ‘bergen’ hier in Salland heb ik al bewandeld en hier liep ik ooit een korte route. Op een donderdagmiddag, wanneer de regen plaats maakt voor de zon, trek ik dan ook...
Trage Tocht Sprengenberg
De Sprengenberg is één van de heuvels op de Sallandse Heuvelrug in Overijssel. Er gaan heel veel wandelroutes over de deze berg, waaronder Trage Tocht Sprengenberg. Deze wandelroute van 9 kilometer is een leuke kennismaking met de mooiste plekken op de...
Deel deze wandeling op Pinterest
Over mij
Hoi, ik ben Mascha en ik ben dol op wandelen… en schrijven. Dat is dan ook precies de reden dat ik mijn wandelavonturen graag met jou deel. Je vindt hier inspiratie voor natuurgebieden en wandelroutes, tips voor o.a. solowandelen en gratis downloads. Vragen? Neem gerust contact op >>
Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.
