Veilige ontmoetingen met wild

Oog in oog staan met wilde dieren is ontzettend gaaf. Elke keer als het gebeurt giert de adrenaline door mijn lijf en achteraf is de glimlach niet van mijn gezicht te krijgen. Maar ik moet ook realistisch zijn. Ik ben vaak helemaal alleen in de natuur en als er een dier tegenover mij staat moet ik wel weten wat te doen. Hoe zorg ik ervoor dat ik veilige ontmoetingen met wild heb? Weet jij wat je moet doen of juist niet moet doen? Nee? Ik geef je tips en adviezen aan de hand van mijn ervaringen en kennis die ik heb opgedaan gedurende de afgelopen jaren.

Algemene tips

Tijdens bijna elke wandeling kun je oog-in-oog komen te staan met wilde dieren. Hazen, vosen, reeën, damherten, edelherten, zwijnen en zelfs wolven en jakhalzen. Toch is het niet vanzelfsprekend dat je de dieren, die er wel degelijk zijn, altijd ziet. 

Een aantal algemene tips voor (veilige) ontmoetingen met wild zijn: 

• Ga vroeg in de ochtend of tegen de schemering. Dan heb je de grootste kans om wild te zien
• Wees zo stil mogelijk
• Speur goed over de weilanden en hei, langs boomranden of tussen de bomen, eventueel met een verrekijker, dat zijn de plekken waar de dieren staan
• Draag geen parfum; Als de wind verkeerd staat dan ruiken de dieren jou al voordat jij ze hebt gezien
• Heb je een hond bij je, houd die dan aan de lijn. Honden en wilde dieren gaan niet zo goed samen door het aangeboren jachtinstinct van (alle soorten) honden 

Een als je dan de dieren spot hoe zorg je voor veilige ontmoetingen?

• Blijf op de wandelpaden en ga niet struinen daar waar het niet mag
• Beweeg rustig en maak geen onverwachte bewegingen
• Maak geen oogcontact, dit kan worden opgevat als agressie
• Als je wegloopt, doe ook dit rustig. Ga niet rennen

Grote grazers

In steeds meer natuurgebieden worden grote grazers ingezet voor het beheer van grassen. En sommige mensen realiseren het zich niet, maar deze grote grazers zijn wilde dieren. Het zijn GEEN knuffeldieren. Vaak genoeg gebeurt het dan ook dat mensen te dichtbij komen om de dieren te fotograferen of zelfs te aaien. Dat is dus geen goede start voor veilige ontmoetingen met wild. Doe dit niet!

Dingen om rekening mee te houden bij grote grazers:

• Houd een afstand aan van 25 meter tussen jou en de dieren
• Loop niet tussen een kudde of moeder en jong door
• Loopt jouw wandelpad precies door de kudde heen, bepaal dan even hoeveel afstand er tussen het pad en de dieren is. Als dat genoeg is, wandel dan op een passend tempo door. Ga niet rennen, maar treuzel ook niet.
• Komen de dieren te dichtbij, vooral paarden kunnen nieuwsgierig zijn, maak je groot en beweeg met je armen om ze weg te jagen
• Kun je niet verder over het pad en je wilt wel aan de andere kant van de kudde terechtkomen? Dan zul je om de kudde heen moeten. 

Mijn ervaring met Konikpaarden

Ik ben al in heel wat gebieden grote grazers tegengekomen. In Munnikenland stond ik oog-in-oog met een kudde Konikpaarden met maar liefst tientallen paarden. Ik hield netjes afstand alleen de paarden niet. Door hun nieuwsgierigheid kwamen ze af en toe te dichtbij. In de meeste gevallen was het voldoende als ik voorzichtig achterwaarts liep en weer de juiste afstand creëerde. Een enkele keer moest ik ze wegjagen met een ‘sjoe-gebaar’. Maar in alle gevallen is het verstandig om vooral rustig te blijven.

→ Wandeltip! Ga struinen in Munnikenland, rondom Slot Loevestein >>

Herten

Na grote grazers is de kans op het spotten van een hert misschien wel het grootste in Nederland. Herten zijn er in vele maten en soorten. Zo hebben we in Nederland voor de damherten, reeën en edelherten. Vooral reeën kun je op veel plekken tegenkomen.

Voor alle herten geldt dat zij vaak ‘angstiger’ zijn voor ons, dan wij voor hen. Dus zie je er eentje, beweeg je niet of heeeeel langzaam. En geniet vooral van de ontmoeting.

Jonge herten

Wanneer we het hebben over veilige ontmoetingen met wild dan gaat het bij herten absoluut om ontmoetingen met jonge dieren, de kalfjes. Gedurende een aantal maanden van het jaar is de kans aanwezig dat je op jonge herten stuit. Vooral reeën laten hun jongen gedurende lange periode alleen achter in het hoge gras, om op zoek te gaan naar voedsel. Dat is de natuur. Zo’n jong is dan ook niet verlaten.

Omdat herten extreem angstig zijn voor mensen, kan het zijn dat een reeënkalfje gaat gillen om zijn moeder. Hij heeft dan geen pijn en laat hem dan ook vooral met rust. Hoe dichter jij bij komt, des te meer stress krijgt het kalfje. Loop weg, raak het jong niet aan en de moeder komt vanzelf weer terug. 

Vooral het niet aanraken van het jong is super belangrijk! Aan een kalfje zit namelijk nog geen geur. Op die manier zijn ze niet te ruiken door roofdieren. Maar als jij een kalfje aanraakt, dan zit jouw geur eraan en schrikt dat de moeder af. De moeder verlaat dan het jong. 

Jonge herten en honden

Veilige ontmoetingen met wild gaan niet alleen om jouw veiligheid maar ook om die van de dieren.Ben je met een hond in een gebied waar reeën voorkomen? Lijn je hond aan! Honden en kalfjes gaan niet samen door het jachtinstinct dat iedere hondensoort bezit. Pas dus goed op. 

Wilde zwijnen

De dieren waar ik van volgers de meeste opmerkingen en vragen over krijg, zijn toch wel wilde zwijnen. Ik denk dat deze dieren momenteel voor mensen de meeste spanning oproepen.

Wilde zwijnen, of everzwijnen, zijn sociale dieren en leven voornamelijk dan ook in grote groepen. Kans dan ook dat als je er eentje ziet, dat er dichtbij nog eentje staat. Over het algemeen leveren wilde zwijnen geen problemen op wanneer ze mensen tegenkomen. Ze zullen jou in de gaten houden en kijken wat jij doet. Wanneer je een bedreiging vormt, dan kunnen ze agressief worden, maar houd jij afstand, blijf je rustig en loop je weg, dan is er niets aan de hand. 

Maar er zijn een paar situaties die je aandacht vragen als het gaat om veilige ontmoetingen met wild:

1. Moederzwijn en haar biggen

Wanneer een moederzwijn gaat brommen of puffen, zie dit dan als een waarschuwing. Houd je rustig en zoek een klim of iets om in te klimmen. Ga vooral niet staan zwaaien met een stok of tak. Een boos zwijn wordt daar niet rustiger van. Wacht tot de groep voorbij is getrokken en vervolg daarna je wandeling.

Onthoud dat als jij bij voorbaat al afstand houdt van de zwijnen, je waarschijnlijk niet in de situatie komt waarbij je een boom moet zoeken

2. Gewond mannetje

Volwassen mannetjes zwijnen, keilers, leven alleen. Zelf ben ik al regelmatig keilers tegengekomen en er was niets aan de hand. Ik bleef op afstand en genoot rustig van de ontmoeting. Na een korte tijd vervolgde ik, op rustig tempo, mijn wandeling. 

Maar mocht je een mannetje tegenkomen, dat bijvoorbeeld gewond is en agressiever is, zorg dan ook dat je een boom zoekt om in te klimmen. Zorg dat je veiligheid opzoekt, ga niet rennen. Zodra je in veiligheid bent, bel je de politie of de beheerder van het natuurgebied, zoals bijvoorbeeld Natuurmonumenten. Zij kunnen dan zorgen voor het gewonde dier, of als het nodig is het dier afschieten. Waarschijnlijk is het gewond geraakt door een aanrijding en moet het uit zijn lijden verlost worden. 

3. Zwijnen die verrast worden door je aanwezigheid

Dieren die in de schemering schrikken van je plotselinge aanwezigheid zullen ook tot bescherming overgaan. Dieren kunnen impulsief reageren. In de schemering zoeken de dieren plekken op waar mensen niet snel komen, zorg er dan ook voor dat jij op paden blijft en de dieren niet op gaat zoeken. En blijf na zonsondergang uit de natuurgebieden dan zijn de ontmoetingen met wild veilig voor jou en de dieren. 

→ Wandeltip! Wildspotten in het Deelerwoud >>

Wanneer je mijn tips download, krijg je ook regelmatig gratis tips en inspiratie voor jouw wandelavonturen. Je gegevens zijn veilig bij mij. Voor meer info bekijk de privacyverklaring.

Vossen

Vossen kom je tegenwoordig niet meer alleen in natuurgebieden tegen. Ook in steden lopen ze steeds vaker rond. Vossen zijn alleseters en kunnen dus overal eten vinden. 

Mocht je een vos tegenkomen in de natuur, houd dan netjes afstand en dan zal een vos al snel zijn of haar eigen weg zoeken. Een vos gaat niet snel over tot aanval op mensen. Mocht je een hond bij je hebben, roep deze dan bij je en zorg dat deze niet overgaat tot de aanval op de vos. 

Kom je een vos tegen in de binnenstad meldt dit dan bij 144 (de dierenpolitie). Deze kunnen dan zorgen dat de vos wordt gevangen en uitgezet buiten de stad. Op die manier vormt de aanwezigheid van de vos in een stedelijk gebied niet voor ongelukken. In januari 2021  liep er nog een vos rond in het centrum van Amsterdam.

Wolven

Ja en dan komen we bij de wolven. Ook deze dieren komen steeds vaker voor in Nederland en ook voor deze dieren geldt dat je moet weten wat je moet doen als je ze tegenkomt. Een wolf tegenkomen is namelijk niet meer zo onmogelijk als tien jaar geleden. Met steeds meer wolven die zich permanent vestigen in Nederlandse natuurgebieden is het zeker mogelijk.

Sporen van de aanwezigheid van wolven worden gespot door de gewone huis-tuin-en-keukenwandelaar (ontlasting, haren en slaapplekken) en het is onvermijdelijk dat er een keer een wolf tegenover een wandelaar komt te staan.

Wat te doen als je een wolf spot?

Nu zijn wolven schuwer voor ons dan wij voor hen, dus grote kans dat een wolf wegrent als hij of zij mensen tegenkomt. Maar mocht je toch een wolf hebben die wat nieuwsgierig is aangelegd dan kun je volgende doen om een veilige ontmoeting te hebben:

• Blijf rustig en beweeg langzaam
• Maak je zo groot mogelijk
• Klap in je handen en maak veel geluid
• Zoek een stok of gooi andere voorwerpen naar de wolf zodat deze wegrent

Ben je in veiligheid, bel dan spoedig de politie of de beheerder van het natuurgebied. Dit is een belangrijke stap om andere bezoekers van natuurgebieden te beschermen.

Wolven en honden

Ben je met je hond en weet je dat er wolven in het gebied zijn? Houd je hond dan aan de lijn. Als je hond bij jou in de buurt blijft is hij veilig. Dit omdat wolven schuw zijn voor mensen. Maar als je hond afdwaalt en alleen oog in oog staat met een wolf, grote kans dat een wolf dan sterker is.

→ Boekentip! In het spoor van de wolf in Nederland en België >>

Veilige ontmoetingen met wild

Ik schreef het al eerder, veilige ontmoetingen draaien niet alleen om onze veiligheid maar ook om die van het wild. Je kunt in de natuur natuurlijk altijd gewonde dieren tegenkomen. Dieren die zijn aangereden of die een schot van een jager hebben overleefd. Wat moet je doen als je een gewond dier tegenkomt? Hoe zorg je dat de situatie voor jou en dier veilig blijft?

• Blijf op afstand. Een gewond dier kan uit pijn of angst impulsief en agressief reageren
• Raak het dier vooral niet aan. Wilde dieren kunnen naast impulsief reageren en ook gevaarlijke ziekten met zich meedragen.
• Bel de politie op 144 (dierenpolitie) of de natuurbeheerder van het gebied

Wild ontmoeten = genieten!

Wild ontmoeten is super bijzonder, vooral als het gaat om veilige ontmoetingen met wild. Het gebeurt niet elke wandeling dat ik iets tegenkom, maar wanneer ik een dier spot, hoe groot of klein ook, dan geniet ik met volle teugen van deze ontmoeting. 

De kans dat een ontmoeting bedreigend voor jou kan zijn is heel klein. Net zo klein als het winnen van de lotto misschien wel 😉 Mits jij je houdt aan de (ongeschreven) gedragsregels die gelden in de natuur.

Angst voor ontmoetingen met wild is wat mij betreft geen reden om een gebied te vermijden. Misschien juist wel een reden om naar het gebied te gaan. Zolang je je goed voorbereidt en weet wat je moet doen kun je zelf zorgen voor veilige ontmoeteingen met wild. 

Bronnen

• Animalstoday.nl 
• Wolveninnederland.nl
• Natuurmonumenten.nl

Waar kun je wild spotten?

Deel deze wandeling op Pinterest

Over mij

Hoi, ik ben Mascha en ik ben dol op wandelen… en schrijven. Dat is dan ook precies de reden dat ik mijn wandelavonturen graag met jou deel. Je vindt hier inspiratie voor natuurgebieden en wandelroutes, tips voor o.a. solowandelen en gratis downloads. Vragen? Neem gerust contact op >>

Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.