Middenin het Westland, aan de rand van ‘s-Gravezande, ligt het Staelduinse bos. In de volksmond wordt het ook wel het ‘bunkerbos’ genoemd. In het bos staan bunkers voor de manschappen, munitie, een hospitaal en bergplaatsen. Een bos met een geheimzinnige sfeer. Nu is het onderdeel van Nationaal Park Hollandse duin en absoluut een bezoek waard. En niet alleen vanwege de bunkers.
Praktische informatie
De wandeling: Vleermuisroute
Afstand: 3,5 kilometer
Soort wandeling: rondwandeling
Startpunt: Parkeerplaats 2
Parkeren: de Oude Hooislag 2(aan het einde van de Papedijk), 2691 NH, ’s-Gravenzande
Markering: rode markering of in Google Maps
Het Staelduinse bos
In het Westland, dat vooral bekend is vanwege zijn kassen, is het Staelduinse bos een uniek stukje groen tussen het gras. Het is dan ook een populair bos. En niet alleen in deze tijd. Al eeuwenlang leven hier mensen. Ooit was het zelfs een landgoed, al is daar nu niet veel meer van terug te zien. Hier en daar is het bos wat overwoekerd, maar dat is ook gelijk de charme van het hele bos. Het bos is nu vooral bekend vanwege het bunkerdorp uit de Tweede Wereldoorlog.
Een wandeling door dit bos neemt je mee langs een aantal bijzondere punten, zoals het bezoekerscentrum, de bunkers, duizenden paddenstoelen (al staan die er alleen in de herfst natuurlijk), de heemtuin en twee uitzichtpunten.
Parkeren bij het Staelduinse bos
Het bos is te bereiken vanuit twee verschillende ingangen. Dit zijn ook de plekken waar je je auto kwijt kunt. De eerste parkeerplaats (P1) is bij de zogeheten achteringang. Tegenover Staalduinlaan 19 om ‘s-Gravenzande vind je een grote parkeerplaats. De tweede parkeerplaats (P2) ligt bij de hoofdingang van het Staelduinse bos. Aan de Oude Hooislag kun je parkeren en dit is ook de kortste weg naar het bezoekerscentrum.
Vleermuizen
Zes soorten vleermuizen leven in het Staelduinse bos, waaronder watervleermuizen, grootoorvleermuizen, baardvleermuis en meervleermuizen. Vooral in de schemering zijn de vleermuizen te zien. Sommige soorten brengen de dag door in holle bomen, maar vooral de bunkers in het bunkerdorp zijn het domein van de vleermuis koloniën. Ik wandel de route overdag en zie dan ook geen enkele vleermuis.
De Vleermuisroute
Het Staelduinse bos kent drie gemarkeerde wandelroutes. Ik wandelde de langste route van 3,5 kilometer, de Vleermuisroute. Deze route neemt je mee langs de meeste hoogtepunten, dus de perfecte kennismaking met het bos.
Vanaf de hoofdingang wandel je direct het bos in op weg naar D’Oude Koestal, het bezoekerscentrum. Hier vind je ook gelijk de heemtuin. Wanneer het bezoekerscentrum geopend is, is het leuk om een bezoekje te brengen.
Uitzichtpunten
De route komt langs twee verschillende uitzichtpunten. De eerste is een kijkscherm met uitzicht over een gegraven poel voor kikkers en libellen. Watervleermuizen scheren bij schemering over het water. Ik wandelde de route in de herfst en heb bij dit scherm een tijdje staan speuren naar dieren. Meer dan vogeltjes zag ik niet, maar wat zal het hier een heerlijk gekwaak en gezoem opleveren in de zomer.
De route gaat over bospaden kronkelend door het bos. Overal zijn vogels te spotten. Ik hoor spechten roffelen, merels zoeken naar wormen en boomkruipers wandelen tegen de stammen op. Ook spot ik behoorlijk veel paddenstoelen.
Het bunkerdorp
Na bijna twee kilometer komt het meest spectaculaire van het bos in beeld: het bunkerdorp. Tussen de bomen, overwoekerd door klimop, staan reusachtige betonnen bouwwerken. Er hangt een geheimzinnige sfeer in dit deel van het bos. De bunkers zijn aangelegd in een cirkel met de commandobunker in het midden. Verder waren er bunkers voor de manschappen, munitie, een hospitaal en bergplaatsen. Zo’n zeventig jaar geleden moet het hier dan ook behoorlijk druk zijn geweest. Wil je meer lezen over deze bijzondere geschiedenis >>
Het contrast tussen de donkere, harde bouwwerken en het lichte groen van de natuur is wat deze route zo bijzonder maakt. Ik dwaal een tijdje rond bij de bunkers om uiteindelijk terug te wandelen naar het bezoekerscentrum. Het Staelduinse bos is geen uitgestrekt natuurgebied. Het voelt ook niet als alleen op de wereld. Maar het bos is een bijzondere plek onder andere door de inwoners. Tja en dat bunkerdorp, dat moet je gewoon een keer bezocht hebben.
Meer routes in Zuid-Holland
Mijn wandelavonturen van 2022
Eind december, de laatste dagen van het jaar 2022. Het zit erop. Het was een jaar boordevol wandelingen, ontmoetingen met de leukste wandelaars en avonturen in onbekende gebieden. Op deze laatste dag van het jaar kijk ik terug op dit fantastische jaar aan de hand van...
15 wandelroutes Zuid-Holland
Het is de provincie met de minste ruimte voor de natuur. De provincie met de meeste oppervlakte aan steden, dorpen, huizen en wegen. Tussen de bebouwing is het soms even zoeken, maar Zuid-Holland kent meerdere schitterende plekken voor wandelroutes. In dit artikel...
Trage Tocht Den Haag Loosduinen
Wie had dat gedacht… Dat er zelfs aan de rand van een drukke stad als Den Haag genoeg onverharde wegen zijn voor een Trage Tocht. Een toch is het zo. Vanaf Den Haag Zuid-West start de Trage Tocht Den Haag Loosduinen. Een route van 13 kilometer over twee landgoederen,...
Deel deze wandeling op Pinterest
Over mij
Hoi, ik ben Mascha en ik ben dol op wandelen… en schrijven. Dat is dan ook precies de reden dat ik mijn wandelavonturen graag met jou deel. Je vindt hier inspiratie voor natuurgebieden en wandelroutes, tips voor o.a. solowandelen en gratis downloads. Vragen? Neem gerust contact op >>
Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.
In het weekend kun je de wandeling uitbreiden met een bezoek aan bezoekerscentrum d’Oude Koestal. De vrijwilligers van de Vrienden van het Staelduinse Bos zorgen dat er veel informatie te vinden is over dit gebied en de natuur.
We zouden het leuk vinden als je een link naar onze website toevoegt aan je verhaal: http://www.hetstaelduinsebos.nl
Hoi Els, met liefde voeg ik de link toe!