Wie Drenthe zegt, zegt hunebedden en dus wilde ik per se een wandelroute langs hunebedden lopen. Ik vond de Hunebeddenroute van Staatsbosbeheer en tja, de naam zegt genoeg… toch? Wandel met mij mee langs de hunebedden D38, D39 en D40.
Praktische informatie
De wandeling: Wandelroute Hunebedden
Afstand: 4 – 5 kilometer
Soort wandeling: rondwandeling
Startpunt: Informatiebord aan het Valtherbospad
Parkeren: Parkeerplaats aan start Valtherbospad
Markering: Paaltjes met rode bordjes met een wit poppetje
Hond: Mag aangelijnd mee
Ik rij over de N34, Hunebed Highway, richting de start van de wandelroute. En ik kan er niets aan doen, maar het vooruitzicht aan het zien van Hunebedden maakt wat spanning los. Toen ik vroeger met mijn ouders op vakantie ging, was dat regelmatig in Drenthe en daarbij hoorde, hunebed spotten. Nostalgie is het dus wat er vandaag hangt rondom deze wandeling. En zeg nou zelf… de naam Hunebed Highway belooft toch wel wat goeds.
Hunebedden
Hunebedden, het is iets dat echt bij Drenthe hoort. Maar wat zijn het nou en waar dienen ze voor? Voor diegene die hier het antwoord (nog) niet op weten, zocht ik het op. Een korte uitleg kan als volgt worden omschreven.
Hunebedden zijn de restanten van stenen grafkelders waarin het boerenvolk, het trechterbekervolk, dat het noorden van ons land circa 5400 jaar geleden bewoonde, zijn doden bijzette. Vrij algemeen wordt aangenomen dat het massagraven waren, waarin veel generaties een laatste rustplaats kregen. Hunebedden werden gebouwd tussen 3400 en 3200 jaar v.C. en behoren dus tot de oudste overblijfselen van menselijke bewoning in ons land.
Er bestaan nog 54 hunebedden in ons land, waarvan 52 in Drenthe en 2 in Groningen. Oorspronkelijk zijn er tenminste 88 geweest, maar vermoedelijk wel meer dan honderd. Van 34 zijn er sporen gevonden. De grootste concentratie vinden we echter op de Drentse Hondsrug met Borger en Emmen als opvallende centra (bron: hunebedden.nl)
Verwarring over de afstand
Toen ik voor vertrok de wandelroute bekeek op de site van Staatsbosbeheer, stond er in de omschrijving een lengte van 4,4 kilometer omschreven. In de recensies van andere wandelaars, zag ik al dat niet alle wandelaars het daarmee eens waren. De meeste lieten weten dat de route 5 kilometer was.
Bij aankomst op het startpunt, werd mijn verwarring alleen nog maar groter. Op de paal stond “wandelroute hunebedden – 4 km” en de paal wees naar de start van de route. Alleen op het informatiepaneel, naast die paal, was de route ineens maar 3 kilometer. Ik wist het echt niet meer: 3, 4, 4.4 of 5 kilometer… Nou ja om erachter te komen kon ik de route alleen maar gaan wandelen.
Startend in het bos
Deze ‘Wandelroute hunebedden’ gaat door het Valtherbos op de Hondsrug. Het is 448 hectare groot en onderdeel van Boswachterij Emmen. Het bos is nog geen eeuwen oud, maar nu ongeveer honderd jaar. De route start over een kronkelend pad door het bos. Het is nog niet zo laat als ik wegrij (mijn auto staat dan ook nog alleen op de parkeerplaats) en het bos is stil.
Het voelt raar om hier te lopen. Ik weet niet, maar de aanwezigheid van hunebedden geeft het voor mij een soort van mysterieus tintje. Heb dan ook de hele tijd dat er iemand naar mij kijkt en draai dan ook een paar keer om, maar zie helemaal niks.
Wanneer ik van het bospad afstap wijst het bordje naar links en al snel daarna naar rechts. Ik kom op een breed pad uit met links een smal strookje geasfalteerd fietspad en rechts een breed zandpad. Ik pak het fietspad en loop een stukje over het verharde pad.
We duiken de bosjes weer in
Vanaf het fietspad gaan we rechtsaf terug het bos in. Het is geen super mooi bos, maar zodra de zon door de bomen schijnt en het mos op de bosvloer verlicht is het toch wel een plaatje hier en daar.
Als maar ga ik door het bos en heeft het pad bochtjes naar links en dan weer naar rechts. Tot ik ineens op een heel breed zandpad uitkom. Het zandpad loopt parallel aan het bospad en de poppetje op het rode plaatje zegt: rechtsaf. Ik stap dus op het zandpad en loop door.
Al snel passeer ik een kruising en bevindt zich rechts van mij een groot open veld met hier en daar een boom. Het levert prachtige plaatjes op en de zon verlicht het veld mooi. Over de zon gesproken, het is ondertussen een stukje warmer en de hoogste tijd om mijn vest uit te gaan doen.
Wandelroute Hunebedden doet zijn naam eer aan
Het volgende stuk van de route is waar ik naar heb uitgekeken. De eerste Hunebedden komen in zicht. In eerste instantie nog tussen de bomen door, maar al snel heb ik vrij uitzicht. Ik zie er twee, oh nee toch drie. Er ligt nog een kleinere naast. Voordat ik ze van dichtbij ga bewonderen, blijf ik een tijdje op afstand staan kijken.
Allerlei herinneringen aan fietstochten en wandeltochten langs hunebedden met mijn ouders flitsen voorbij in mijn hoofd. Ik hoor de stem van mijn vader ‘hunebedden zijn niet om op te klimmen’ en mijn moeder ‘kijken doe je met je ogen’. En dat is ook hoe ik mij nu nog gedraag. Ik bewonder de bouwwerken van afstand, loop er uiteindelijk een rondje omheen en raak ze niet aan. Het voelt hier alsof de wereld even heeft stilgestaan…
Alle hunebedden in Nederland hebben een nummer en met dit nummer kun je op internet vaak heel wat informatie achterhalen. Zo ook over de drie hunebedden die ik hier aantref: D38, D39 en D40.
D38 vormt met D39 en D40 een trio dat vlak boven Emmen op een heideveld in het Valtherbos ligt. D38 stelt niet veel meer voor. Oorspronkelijk was het een middelgroot hunebed met 5 dekstenen. Er zijn er nu nog 2 en die zijn van de draagstenen afgegleden en liggen half op de bodem. De elf zij- en sluitstenen zijn bijna onder het zand verdwenen. Wel is de vorm van de oorspronkelijke dekheuvel nog te herkennen.
D39, op 25 meter afstand van D38, is omringd door een ronde zandwal; het restant van de oorspronkelijke dekheuvel. De acht zij- en sluitstenen zijn er nog allemaal nog maar liggen diep in het zand. Eén vrij platte deksteen ligt op de draagstenen, er zullen er ooit 3 zijn geweest. Ook van oorsprong dus een klein graf.
D40 is de interessantste van het drietal. Hij heeft slechts twee, maar wel forse dekstenen die keurig op de vier zijstenen en de twee sluitstenen rusten. Er is nog één poortsteen, de andere is gemarkeerd met een plombe. In 1918 ging dit hunebed nog gedeeltelijk onder zijn dekheuvel schuil. Van Giffen (de archeoloog die zich 50 jaar lang met hunebedden bezig hield) trof in de grafkelder de ontbrekende poortzijsteen aan. Het aantal aangetroffen artefacten in de grafkelder viel tegen: een aantal losse potscherven en een drietal stenen werktuigen. De heuvel werd na het onderzoek van Van Giffen weer hersteld. Later moet hij echter opnieuw zijn uitgegraven, want nu staat het hunebed bijna compleet bovenop het zand.
Een hele historie over de hunebedden die in 1918 zijn ontdekt. Maar dat is wat wandelen voor mij ook extra leuk maakt. Bijzondere bouwwerken tegenkomen en dan thuis de historie ervan uitzoeken. Op die manier heb ik al heel wat geleerd in de jaren dat ik nu wandel.
Op zoek naar meer hunebedden
De route heet ‘wandelroute hunebedden’ en dus wandel ik goedgehumeurd verder. Op zoek naar de volgende hunebedden. Ik wandel over een smal graspad langs een aantal heuvels. Dit blijken grafheuvels te zijn en ze staan op de lijst met rijksmonumenten.
Na wat speurwerk bij thuiskomst wordt het mij duidelijk dat er hier zes grafheuvels liggen, van de achttien die er door het hele bos liggen. Het is een bijzondere plek. Nu zie je op ongeveer een meter of 25 van het wandelpad een aantal kleine heuvels, compleet overgroeid met gras. Ik sta ernaar te staren wetende dat die grafheuvels stammen uit een tijd van duizenden jaren geleden. Al duizenden jaren liggen hier dus mensen begraven en zijn er van die heuvels in het landschap. En ik sta daar dus op een doodgewone zondagochtend naar te kijken. Gek eigenlijk wel…
Ik vervolg de wandelroute hunebedden over het graspad weer verder. Ik laat de open velden en verschillende soorten begraafplaatsen achter mij en met de zon op het gezicht duik ik weer tussen de bomen. Het is een leuk pad, want ondanks dat ik tussen de bomen loop, komt er heel veel licht op het pad. De geur van gras en lentebloemen hangt in de lucht.
Geen bankje te vinden
Op het moment dat ik graag een bankje tegen zou komen om even te genieten van de stilte, is er natuurlijk geen bankje te vinden. En de stilte wordt ook kort verstoort door mountainbikers. Gelukkig kom ik maar 2x groepjes MTB’ers tegen in dit bos. Ik heb het niet zo op dat gecross en vooral vaak harde gepraat in de natuur…
Maar goed terug naar dat bankje… of juist geen bankje want ik kom er geen eentje meer tegen. Dat vind ik persoonlijk vaak een nadeel aan routes van Staatsbosbeheer, het gebrek aan leuke zitplekjes. Met het gebrek aan een leuk plekje wandel ik dus maar door. Ik wandel een klein stukje in dezelfde richting als dat de MTB’ers gingen en sla dan linksaf het bos in. En na niet veel langer ben ik weer op dat fietspad waar ik in het begin opliep.
Huh? Is de route dan al afgelopen? Ben ik weer bijna terug bij de start. Ja helaas wel. Ik kom geen hunebedden meer tegen en wandel langzaam over dat fietspad terug naar de auto. In mijn hoofd is er verwarring… Was dit nu een leuke route of niet?Is mijn honger naar hunebedden gestild of niet? Ik weet het zo net nog niet en neem de tijd van de terugweg om deze route nog eens door te nemen in mijn hoofd.
Eindconclusie Wandelroute Hunebedden
Ik moet toegeven dat ik de route zowel leuk als niet zo leuk vond. Het minder leuke vond ik de verwarring over de afstand aan de start. Uiteindelijk blijkt de route volgens mijn app uit te komen op 4,7 kilometer, dus ik snap de mensen die een recensie achterlieten op de site wel. Overigens vind ik het ook jammer dat er in het veld weinig informatie terug te vinden is over dat ik hunebedden D38, D39 en D40 passeer en moet ik dat dus thuis opzoeken. Op de site van Staatsbosbeheer staat maar weinig over de route.
Volgens de omschrijving van Staatsbosbeheer is het een wandelroute langs hunebedden en andere sporen uit het verleden. En ja de route ging langs hunebedden en ik kwam sporen tegen vanuit het verleden, maar dat was allemaal gecentreerd rond één plek. De rest van de route was het dus bos. Met een naam als Wandelroute Hunebedden had ik meer verwacht dat dit. Wellicht is dat mijn misplaatste hoop of zoiets.
Toch heeft de route ook super mooie plekken. De hunebedden die ik tegenkwam maken dan toch wel indruk net als de grafheuvels. Het feit dat hier op deze plek duizenden jaren geleden mensen begraven zijn is bijzonder. Maar ook de geur van gras en lentebloemen met de zon die er op schijnt en de stilte die in het bos hangt. De Wandelroute hunebedden mag dan niet mijn meest favoriete route zijn, elke route heeft highlights zeg ik altijd maar en voor de highlights van deze route heten D38, D39 en D40.
Meer routes in Drenthe
Mijn wandelavonturen van 2022
Eind december, de laatste dagen van het jaar 2022. Het zit erop. Het was een jaar boordevol wandelingen, ontmoetingen met de leukste wandelaars en avonturen in onbekende gebieden. Op deze laatste dag van het jaar kijk ik terug op dit fantastische jaar aan de hand van...
De mooiste herfstwandelingen in Nederland
De herfst is, wat mij betreft, het beste seizoen voor lange boswandelingen. De kleuren en de geuren zijn elk jaar in oktober en november weer indrukwekkend. In dit artikel deel ik de mooiste locaties in Nederland voor jouw herfstwandelingen. Waar wacht je nog op? Trek...
Wandelroute Nationaal Park Dwingelderveld
Nationaal Park Dwingelderveld daar ben ik eerder geweest. Het deel waar ik vanavond mijn wandeling start, ken ik nog niet. Vanaf het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten, vlakbij Ruinen, start de Wandelroute NP Dwingelderveld van 5 kilometer. Het is een hele warme...
Deel deze wandeling op Pinterest
Over mij
Hoi, ik ben Mascha en ik ben dol op wandelen… en schrijven. Dat is dan ook precies de reden dat ik mijn wandelavonturen graag met jou deel. Je vindt hier inspiratie voor natuurgebieden en wandelroutes, tips voor o.a. solowandelen en gratis downloads. Vragen? Neem gerust contact op >>
Deze blog bevat affiliate links. Als je via deze links iets bestelt krijg ik hier een kleine vergoeding voor. Jij betaalt niets extra. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik je in de Disclaimer.
